'Ik heb veel oestrogeen'
Roddels, intriges en het betere ellebogenwerk. Als we de afgelopen week iets hebben geleerd, dan is het dat N-VA niet verschilt van andere partijen. Wanneer het erop aankomt is het ieder voor zich.
Peter De Roover glimlacht fijntjes. "Over wrevel wil ik niet spreken, wel over onrust. N-VA heeft 33 beroepspolitici in het parlement. Die hebben een partijagenda en een persoonlijke agenda. Verbaast jullie dat? Mij niet."
Toch. We hebben N-VA nog zelden zo ten prooi zien vallen aan la condition humaine. "Wat dat betreft verschillen wij niet van de rest.
Een fractieleider zoeken is geen makkelijke taak. Had u gedacht dat we dit snel met dobbelstenen zouden regelen? Je moet je ploeg zo goed mogelijk opstellen. Je zet Messi toch niet in de goal."
Alweer verschijnt die cynische grijns. Het is opmerkelijk hoe snel een neofiet als De Roover van een leraar economie (zijn bijnaam: 'den aap') en de erevoorzitter van de Vlaamse Volksbeweging is verveld tot een realpoliticus.
Zijn uitleg: "Ik ben geen naïeve jongeling meer."
Wanneer wist u dat het binnen was?
De Roover: "De puzzel is dinsdag gelegd op de vergadering van het dagelijks bestuur (de zevenkoppige raad die de partij feitelijk bestuurt, JVH/ADB). Op dat moment wist ik wel dat ik er goed voor stond."
Veel democratie kwam er niet aan te pas? Finaal beslist Bart De Wever.
"Bart gaat echt niet tegen al die mensen zeggen 'Fuck you, kruip allemaal de hoogste boom in, ik doe mijn zin'. Ieder parlementslid heeft een telefoontje gehad, ieder parlementslid heeft zijn zeg mogen doen.
"Toen de fractie donderdagochtend mijn kandidatuur unaniem goedkeurde, volgde er een spontaan applaus. Uiteindelijk betekent dat toch ook iets, niet? Niemand wordt gedwongen om te klappen."
De Vlaamsgezinde website Doorbaak vindt dat N-VA 'zijn stalinistische partijtucht' in vraag moet stellen.
"Oeioeioei (lacht). Ik wil niet verkrampt reageren op elke vorm van kritiek, ik heb zelf vele jaren van buitenaf het debat mee aangejaagd, maar dat wil nog niet zeggen dat je alles voor waarheid moet aannemen.
"Binnen N-VA heerst een franc-parler. Er worden daar scherpe standpunten ingenomen en op het einde zoeken we naar een consensus. Het is niet zo dat De Wever op elk punt zijn groot gelijk moet halen.
Sarah Smeyers, uw vrouwelijke tegenkandidaat, kreeg het fractieleiderschap alleen van De Wever als ze haar mandaat als OCMWvoorzitter in Aalst neerlegde en verhuisde naar Gent. Een onmogelijke keuze.
"Ik weet niet elk detail van elk telefoongesprek. Ik weet wel dat Bart het een slecht idee vindt om een mandaat in een gemeente te combineren met het fractieleiderschap. Dat lijkt me een logische beslissing."
Het resultaat is dat een capabele politica opnieuw achter het net vist.
"Ik vind dat een heel vreemde gedachtegang. De indruk die nu gewekt wordt, is dat ik het gehaald heb omdat ik een man ben. Mijn antwoord daarop is klaar en duidelijk: als ik een vrouw was, had ik ook gewonnen. Trouwens, van alle mannen bij N-VA heb ik het hoogste oestrogeengehalte. Dat hoor ik toch van vrouwelijke collega's (lacht).
"Serieus, het geslacht van de kandidaten heeft op geen enkele manier een rol gespeeld. En als het dat ooit zou gedaan hebben, dan was het in mijn nadeel. Als ik mijn cv moest opsturen naar Bart, dan had ik mijn geslacht en mijn woonplaats 'per ongeluk' verzwegen. Je zag de kritiek 'alweer een Antwerpse man' van ver aankomen."
Doe er dan iets aan. Van alle excellenties die N-VA levert in de Vlaamse en de federale regering zijn er maar twee vrouwen: Liesbeth Homans en Elke Sleurs. En die laatste haar portefeuille is ondertussen gehalveerd.
"Ik ga ermee akkoord dat N-VA in oorsprong een mannelijk project was dat vooral mannelijke kiezers aantrok met zijn forse boodschappen. Als je het nogal brutaal wilt stellen: het was een machoclub en Liesbeth.
"Maar als je vandaag onder de radar kijkt, zie je dat de vervrouwelijking volop bezig is. Het is een kwestie van tijd dat politica’s zoals mijn nieuwe ondervoorzitter Inez Deconinck en Sarah Smeyers volledig doorbreken."
Ondertussen dreigt de malaise in uw fractie er alleen maar groter op te worden.
"Dat denk ik niet. Een fractie is volgens mij vergelijkbaar met een klas. En wie mij kent, zal begrijpen dat ik dit absoluut niet denigrerend bedoel. Het komt erop aan om ieders sterke punten naar boven te halen.
"Ik wil mensen meer inzetten in functie van hun eigen sterkte. Het interesseert mij niet of iedereen wel even veel actuavragen stelde, even veel wetsvoorstellen schreef en even veel lokale afdelingen bezocht. Aan mij moet je bijvoorbeeld niet vragen om een wettekst te schrijven, de kwaliteit zou er nog meer op achteruitgaan."
Uw voorganger Hendrik Vuye was te veel professor en te weinig manager?
"Hendrik heeft fantastische eigenschappen als professor, maar die kwamen niet altijd tot uiting als fractieleider. We zijn samen in de politiek gestapt. Het was zo goed als een package deal: twee kopen, één betalen. Ik weet dat er roddels zijn dat wij niet langer door één deur kunnen, maar ik beschouw Hendrik nog altijd als een vriend."
Zult u zich beter weren tegen retorische talenten als Kristof Calvo (Groen) en Laurette Onkelinx (PS)?
"De fractieleider moet zich gedragen als een prima donna: veel wind maken in de oppositie en veel wind stoppen in de meerderheid. Ik heb dertig jaar gezeverd in de klas en op debatten, daar kunnen nog een paar jaar bij (lacht)."
‘Het is niet omdat ik ben verkozen in het Belgische pluche dat ik alles ga verloochenen wat ik dertig jaar verkondigd heb’
Tot nu toe houdt u zich mooi aan de partijrichtlijnen, maar hoe lang gaat u dat volhouden? Als voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging stond u bekend als iemand met een scherpe tong.
"Ik heb inderdaad mijn eigen idee. Voor mij moet het allemaal niet geprefabriceerd zijn. Debatfiches zal ik wel doorlezen maar niet voorlezen. Dat heeft misschien met mijn verleden te maken. Ik weet nog dat ik als jongeman samen met Jan Jambon op woensdag de krantenredacties afreed - hij had een rijbewijs en een oude Mazda - om onze ideeën voor te stellen. Dan ben je het niet gewoon om met een groot partijapparaat te werken.
"Tegelijk ben ik een pragmaticus. Zodra je in een partij stapt, zijn er bepaalde regels. Het is toch een vreemde vaststelling: wanneer je in de politiek stapt en je klinkt als een politicus, wordt je dat aangewreven."
Het blijft toch een schizofrene situatie: een flamingant neemt de leiding in het Belgische parlement.
"Toch niet. Ik kan een centrumrechts project verdedigen waar ik achter sta."
Maar over het communautaire moet u de komende jaren zwijgen.
"Daarover zal ik als fractieleider inderdaad grosso modo zwijgen. Ik kan moeilijk anders, want afspraken zijn afspraken. Maar binnen de partij weten wij dat de geschiedenis niet eindigt in 2019. De nieuwe denkoefening over het confederalisme die Hendrik Vuye leidt, wordt belangrijk: hoe gaan we het stof van ons kroonjuweel blazen?"
Kan de N-VA in 2019 nog eens een regering vormen zonder een communautair luik?
"De omstandigheden zullen dat bepalen. We zijn erin geslaagd om van de PS geen incontournable partij te maken. Maar dat wil nog niet zeggen dat N-VA zelf incontournable is. Ik leef niet in mijn fantasie.”
"Tussen nu en de volgende verkiezingen kan er gigantisch veel veranderen. Neem nu bij de PS. Als ik een socialist zou zijn, dan zou ik erop rekenen dat de N-VA een accident de parcours is. Een nachtmerrie van vijf jaar. Maar als op een bepaald moment blijkt dat hun plan niet lukt, dan gaan ze misschien over naar plan B."
Gelooft u echt in de terugtrekking achter de Maas?
"Ik vind wel dat wij daar naartoe moeten werken."
U gaat de socialisten wegpesten uit België?
"Wij gaan de PS duidelijk maken dat zij in België een kleine minderheidsstroming is. Zij waren 25 jaar de master of the game. Als het aan ons ligt, is dat definitief voorbij. Het is aan hen om daar conclusies uit te trekken. Als de kiezer ons de mogelijkheid blijft bieden, is het verhaal van de PS voorgoed voorbij op Belgisch niveau. Als we een grote stap richting confederalisme kunnen zetten, gaan we dat doen. Maar een jaartal kan ik er niet op plakken."
Uw maten van de Vlaamse beweging geloven dat niet echt meer.
"De Vlaamse beweging is een huis met vele kamers en een aantal daarvan zijn per definitie ontevreden. Maar het is niet omdat ik ben verkozen in het Belgische pluche dat ik alles ga verloochenen wat ik dertig jaar verkondigd heb. Zo gek ben zelfs ik niet. We staan echt niet te dansen bij N-VA, hoor. De communautaire stilstand frustreert ons."
Jeroen Van Horenbeek en Ann De Boeck
Verschenen in De Morgen op 23 januari 2016 en hier geplaatst op 24 januari 2016.
Foto: © De Morgen
TIP: Dankzij internet kunnen wij ook veel mensen bereiken buiten de klassieke media om. Help daarbij en deel dit artikel. Gewoon op de knop hieronder drukken.
- Login om te reageren