N-VA voelt De Croo aan de tand over nieuwjaarsreceptie

Een dag na de positieve nieuwjaarsboodschap van Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert zitten de Vlaamse liberalen in het defensief. Aanleiding zijn de foto's die circuleren van de nieuwjaarsreceptie van de partij.

Fractieleider Peter De Roover wil de premier interpelleren in het parlement. De oppositiepartij stelt drie vragen: zijn er gezondheidsrisico's genomen, was het event conform de coronamaatregelen en vindt de premier zijn deelname gepast gezien zijn voorbeeldfunctie? 'We zitten in omstandigheden waarin zelfs een tweede bomma of bompa tijdens een kerstfeest een overtreding vormt op de maatregelen,' zegt De Roover aan Knack.

Een woord uitleg daarbij:

Aan Alexander De Croo, premier

Geachte premier, ik richt mij via deze weg publiek tot u en zal u daarom aanspreken met het formele ‘premier’. Ik hoop u deze week te ondervragen over een opgemerkte weekeindactiviteit van u maar zoals u weet wil parlementair werk soms minder aandacht krijgen in de media dan het verdient. Voor u, als hoofd van de regering, is het wel handig dat de controle door het parlement wel eens door de mazen van het nieuwsnet valt, voor ons als oppositie is het een strop. Maar dat terzijde. Via deze weg bereikt deze mededeling alvast toch weer wat ander publiek, vandaar.

U kwam dit weekeinde terecht in het oog van een storm omdat uw partijnieuwjaarsfeest weliswaar grotendeels digitaal maar dan toch nog meer bevolkt plaatsvond dan men zou verwachten (‘Tous ensemble? Hier een beetje teveel ensemble’, reageerde ik zondag.) Een bandje van drie mensen, een moderator, uw partijvoorzitter en uzelf met buiten beeld dan nog de nodige technici; hoe is het mogelijk dat niemand bij jullie heeft beseft wat een fout beeld dit zou opleveren? Die blunder werd door een brede strook van de publieke opinie als een slag in het gezicht ervaren.

Intussen krijgen we uitbraken van nieuwe varianten van het virus omdat het draagvlak voor de strenge maatregelen erodeert. Maatregelen die werken en proportioneel zijn, duidelijk geformuleerd en fatsoenlijk controleerbaar: dat is het setje dat geloofwaardig moet worden gecommuniceerd door de overheid. Elke ruis op één van die onderdelen (werkzaam, proportioneel, duidelijk, fatsoenlijk controleerbaar) doorkruist de aanpak van dat COVID-beest.

Het zou nuttig zijn dat u over uw weekeindactiviteit in het parlement wat tekst en uitleg bij verschaft en aangeeft dat u er lessen uit trekt. Daarom dienden we via een interpellatie drie vragen in. Graag vernamen wij, ten eerste, of u meent bij die activiteit een gezondheidsrisico gelopen te hebben. Het antwoord, mag ik aannemen, is neen. Voor wat we er van konden zien, ging het over een ruime zaal, zaten jullie niet meteen op elkaars schoot, zullen buiten beeld mondmaskers gebruikt zijn en ik mag aannemen dat u ook gewoon vermijdt u risicovol te gedragen.

Het antwoord op de tweede vraag, of alle wettelijke bepalingen werden gevolgd, is al wat minder duidelijk. Dat we in onze interpellatie schreven over ‘wettelijke bepalingen’ mag u als een steekje onder water beschouwen want uw regering blijft werken met een erg laag niveau van regelgeving, de beruchte Ministeriële Besluiten. U kent ons bezwaar daartegen.

Ik stak mijn licht op bij diverse juristen en de antwoorden of uw partij regels heeft overtreden zijn niet eenduidig. Het blijkt ook steeds moeilijker om te ontdekken hoe de vork juist in de steel zit wanneer je het Staatsblad raadpleegt. “Ik snap niet dat ze niet gewoon elke keer een nieuw MB publiceren, in plaats van voortdurend te sleutelen aan dat van 28 oktober. Want dat wordt niet geüpdatet, dus dat is echt een soep.” Die nieuwe MB’s geven broksgewijs aan wat er wordt aangepast en de totale tekst knutsel je dan maar zelf in elkaar. Hoe moet de gewone burger de weg vinden in dat slordige gedoe?

De overheid informeert ook via andere wegen dan het Staatsblad. Raadpleegt u die ook wel eens? Via google kwam ik terecht bij info-coronavirus.be. Die webstek presenteert zich als officiële informatiepagina van de federale overheid. Je kan er onder het tricolore 11 miljoen (nog even en die 11 miljoen staat wellicht voor de kostprijs van die campagne) ‘sociale contacten’ aanklikken. Wat volgt staat in mooi, groot lettertype en is in eenvoudige taal gesteld: zo hoort het.

Wie deze bron bezoekt leest: “je mag met maximum 1 dezelfde persoon dicht contact hebben (knuffelcontact). 1,5 meter afstand is dan niet nodig.” In het MB, want we hebben het wel samengepuzzeld, staat “ieder huishouden mag per lid maximum één zelfde duurzaam onderhouden nauw contact per 6 weken per keer in huis of in een toeristisch logies ontvangen”. Per lid? Mag een gezin van drie mensen dan drie keer één duurzaam onderhouden nauw contact ontvangen in huis? Wel zoals ik uw MB lees.

Volgende regel op info-coronavirus.be gaat er ook over: “Nodig je iemand uit bij je thuis? Je mag maximum 1 knuffelcontact per gezin uitnodigen.” Staat er niet “per lid” in dat MB?

Ook de verplichting tot telewerk viel in het debat dat uw nieuwjaarsfeest uitlokte. Ook die regels zijn natuurlijk voor interpretatie vatbaar. Wat valt onder werk, wat niet? Waren die bandleden aan het werk? Kan het dan met drie? Had dat ook van huis uit gekund? Hoe zit het dan voor anderen uit de cultuursector? Leerde uw nieuwjaarsreceptie dat er toch meer mogelijkheden zijn dan we dachten?

Wat ik bedoel: geraak er als burger maar eens aan uit, aan die regels. Herinnert u zich bijvoorbeeld ook nog de plotse mededeling over de aanwezigheid van -12 jarigen aan de kerstdis? Als, ik zeg wel als, uw partij beweert dat uw digitale nieuwjaarsfeest helemaal verliep volgens de regels, dan kan dat alleen maar kloppen als uw raadgevers de ultieme juridische spitsvondigheden en gaatjes in het, op zich al slordige, MB hebben uitgekiend.

Dat brengt ons bij de derde en cruciale vraag. “Vindt u het in uw voorbeeldfunctie gepast aanwezig te zijn op een evenement als dit. Dit op een moment dat de ganse bevolking geacht wordt strikte maatregelen na te leven op straffe van gerechtelijke en administratieve vervolging?”

Laten we eerlijk zijn: als uw feestje, interview, moderator, bandje van drie en technici incluis, inderdaad verliep volgens de – zeker voor de brave burger amper te volgen - regels en een gezinsbezoek aan een terminale geliefde of het ontvangen van bompa én bomma, zelfs met in acht name van afstanden, mondmaskers en gelgebruik, wél botst met de regels, dan zit er iets scheef met die regels. Welk signaal geeft dat aan al die mensen die al maanden kreunen onder het verbod om normale basiscontacten te onderhouden? U en uw regering bepleit daarbij ook strenge handhaving want als we nu doorbijten komen we er wel met die ploeg van 11 miljoen, niet?

Waar blijft uw geloofwaardigheid als u het signaal geeft dat een politieke partij in staat is de mazen te vinden in het net dat ze zelf geweven heeft, terwijl de burger in dat net verstrikt geraakt?

Meteen nadat de beelden van uw nieuwjaarsfeest publiek werden, stak er een storm van protest, wat zeg ik, van woede op. Die was terecht, punt aan de lijn. Eigenlijk ging het er niet over dat u onverantwoorde risico’s nam, wel dat u zich tenminste in de feiten meer leek te kunnen veroorloven dan de ‘gewone man-in-de-straat’.

Mag ik er nog even iets tussendoor smijten? Door de aard van het werk hebben sommigen nog een stukje van hun sociaal leven behouden. Wij behoren als politici tot die groep. Het parlementaire werk is in grote mate terugverwezen naar zoom- en soortgelijke sessies. Mijn fractie dringt er evenwel sterk op aan dat wetgevend en plenair controlerend werk corona-veilig maar fysiek kan blijven plaatsvinden. COVID-19 mag er niet toe leiden dat een regering de normale parlementaire controle ontloopt. Populisten zullen anders toeteren maar een parlement vormt volgens mij wel degelijk een essentiële instelling.

Maar al degenen die zoals wij hun sociale contacten weliswaar sterk teruggeschroefd zien maar niet helemaal zagen verdwijnen, mogen niet vergeten dat veel mensen al maanden in quasi isolatie leven. Ja, die mensen reageren zeer boos op blunders als deze die u dit weekeinde beging.

Eigenlijk vind ik niet zo zeer dat moet verboden worden wat u dit weekeinde deed, mits u alle normale maatregelen hebt getroffen. Daar ligt voor mij niet het probleem maar wel in de strengheid voor zo veel anderen; eenzame mensen, hulpbehoevende ouderen, zwaar zieken en hun familieleden. Over contactberoepen kunnen de meningen verdeeld zijn maar toch niet over die specifieke kwetsbare en emotionele situaties?

Neen, de boel moet niet helemaal terug open maar… laat uw blunder voor inzicht zorgen. Herbekijk die meest gevoelige verboden en biedt daar weer ruimte voor wat meer menselijkheid. Als u zegt dat jullie dit weekeinde geen gezondheidsrisico’s namen, wat ik ook geloof, erken dan dat anderen die verantwoordelijkheid in specifieke gevallen ook kunnen nemen.

Misschien herstelt u dan een beetje uw geloofwaardigheid wanneer u weer streng toezicht op de naleving van de maatregelen zult eisen. Want aan het draagvlak zal nu weer opnieuw herstelwerk nodig zijn. Onze interpellatie biedt u de kans die te versterken, grijp die alstublieft.

Oh ja, uiteraard past het dat u zich publiek verontschuldigt. Vreemd trouwens dat u dat nog niet gedaan hebt.

Groet en tot ergens later deze week.

Tekst verschenen op mijn Facebookpagina op 19 januari 2021. Persweerslag in Knack, De Standaard,...

Foto: Belga