Federale kieskring: hol pleidooi met weinig inhoud

Federale kieskring: hol pleidooi met weinig inhoud

De reddende engel van belgenland?

Open VLD gaat steeds nadrukkelijker de Belgicistische toer op. Patrick Dewaels pleidooi voor een federale kieskring past in dat plaatje. Maar de argumenten zijn om bij te huilen.

‘Een federale kieskring is een essentiële bouwsteen van een federale staat’, titelt Patrick Dewael boven een opiniestuk op knack.be. Hij is erg actief in het promoten van dat politieke fantasietje maar deze titel is wel erg ongelukkig. Geen enkel Europees federaal land kent een federale kieskring (dus één kiesomschrijving die het hele land omvat, verder #FKK). Zelfs de meeste unitaire staten, zoals bijvoorbeeld Frankrijk, doen niet aan dat ideetje mee.

 


Geen enkel Europees federaal land kent een federale kieskring.


 

Angela Merkel behaalde bij de jongste Duitse verkiezingen in september vorig jaar 87 142 stemmen. Ze kon er maximaal 244 880 winnen en moest daarvoor strijd voeren tegen zes andere kandidaten in de Bundestagwahlkreis nummer 15, Vorpommern-Rügen – Vorpommern-Greifswald I. In totaal werden bij die verkiezingen in heel Duitsland 43,6 miljoen stemmen uitgebracht, wat wil zeggen dat 0,20% der Duitsers de kans kreeg voor Angela te kiezen.

 

David Cameron moest het stellen met 33 973 stemmen in de constituency Witney, wel genoeg om de zetel binnen te halen. Daar werden in het hele land 29,7 miljoen stemmen uitgebracht. Voor ongeveer één op duizend Britten was de latere premier Cameron verkiesbaar kandidaat.

 

Weliswaar konden alle Britten voor Camerons Conservatives kiezen en bijna alle Duitsers (niet die in Beieren) voor Merkels CDU. Dat Antwerpenaren niet voor of tegen de PS kunnen kiezen en inwoners uit Namen geen Open VLD op de kiesbrief zien staan, is een keuze van die partijen zelf. Wat weerhoudt Dewaels Open VLD er van om lijsten in te dienen in Luik of Henegouwen? Het is in elk geval niet wettelijk verboden. De discussie is dus eigenlijk zonder inhoud.

 

Als het zo belangrijk is dat mensen in het hele land voor alle partijen kunnen kiezen (zegt Dewael) waarom ontneemt Open VLD hen dan die kans? Past hier het woord hyprocisie niet een klein beetje?

 


Partijen kunnen vandaag al opkomen in heel België.


 

Blijkbaar gaat het de ‚liberalen‘ in elk geval niet om de vrijheid die er vandaag bestaat om als partij te kiezen of je in één, enkele of alle provincies opkomt. Neen, de ‚liberalen‘ willen vrijheid omzetten in dwang. In het huidige systeem mogen partijen in het hele land opkomen, in dat van Open VLD moeten ze met een #FKK in het hele land kandideren.

 


‚Liberalen‘ die vrijheid in de kieswet willen vervangen door dwang!


 

De gevraagde invoering van die #FKK is trouwens geen vraag tot technische verfijning. ‚Een federale kieskring dwingt Nederlands- en Franstaligen met elkaar in dialoog te treden in plaats van modder te gooien‘, schrijft hij zonder schaamrood op de wangen. ‚Dialoog‘ en ‚modder‘ zijn natuurlijk subjectieve termen om zijn voorstel wat sympathieker te doen klinken maar eigenlijk misbruikt Dewael de kieswetgeving om partijen inhoudelijk te beïnvloeden.

 

Op Radio 1 zei Dewael het zo mogelijk nog duidelijker. De #FKK dient ‚om N-VA en extremisten te bekampen‘. Kieswetten zijn nooit neutraal maar deze opvallende ingreep in de techniek om via een omweg inhoudelijke politiek te bedrijven, gaat erg ver. Dit soort praktijken is gebruikelijk in banenenrepublieken, waar wetten gemanipuleerd worden om verkiezingen te beïnvloeden.

 


Kieswet manipuleren om inhoudelijk debat te beïnvloeden.


 

Pseudo-argumenten als ‚zonder dat kiezers achteraf de kans krijgen om politici van de andere kant van de taalgrens af te straffen of te belonen voor het gevoerde beleid’, gaan er wellicht bij een bepaald onoplettend publiek ook in als koek. Maar bedoelt Patrick Dewael dat Open VLD niet in deze regering zit? Kan via die partij het beleid dan niet worden beloond of afgestraft? Staat Dewaels partij dan niet voor het beleid van de regering waar Open VLD deel van uitmaakt?

 

Welke argumenten zou Dewael overigens bij de kiezers gebruiken om hen te overtuigen voor hem te kiezen en niet voor Didier Reynders van MR? Ik zou dat pamfletje graag in handen krijgen.

 

‘Open VLD en MR pleiten bijvoorbeeld samen voor een fiscale hervorming. De kiezer weet bijgevolg waar hij aan toe is, mocht de liberale familie mee besturen na 25 mei', schrijft hij letterlijk. Stemmen voor MR is dus volgens Dewael gelijk aan stemmen voor Open VLD. Goed, genoteerd, maar waar gaat het dan nog over?

 


Ontkent Open VLD dat ze deel uitmaakt van de regering Di Rupo?


 

Wie pleit voor zo’n #FKK redeneert blijkbaar dat het niet volstaat in Vlaanderen te kunnen stemmen voor een liberale of socialistische partij. Het aanbod is onvolledig als je bovendien in Vlaanderen niet kunt kiezen voor een specifiek Franstalige socialistische partij. De grote #FKK-paradox: Dewaels idee zit helemaal gevangen in de tweeledigheid van het land, die zijn partij nu juist steeds meer ontkent. Zou hij dat zelf beseffen?

 

Kern van dit debat: Open VLD gaat steeds nadrukkelijker de belgicistische toer op. Want alleen daar is een argument voor de #FKK te vinden: het moet het land weer op het pad van de unitaire partijen zetten.

 

Maar die Open VLD kiest nogal laf voor een omfloerst belgicisme. We wachten in spanning op de dag dat ze openlijk en eerlijk pleit voor het ene Belgische vaderland met afschaffing van de deelstaten. Want als liberaal kan je toch geen systeem blijven verdedigen met één overbodige overheidslaag?

 

Dan is N-VA rechtlijniger. Wij willen wel een overheid terugschroeven tot een minimum (‘Plan N-VA snijdt ten minste één overheid weg'’).

 

Oh ja, Patrick Dewael, we zijn onvolledig. Hoe ver staat u in de onderhandelingen met de Franstaligen om de grendels te laten vallen? Hecht u nog belang aan het beginsel ‘one man, one vote’? In de modellen die cirkuleren, worden de zetels voor de Franstaligen vastgelegd, los van de vraag hoeveel stemmen ze echt behalen. De zetels zullen dus niet meer hetzelfde gewicht hebben en de ene stem meer of minder wegen dan de andere. En deze: omdat de zetels vooraf verdeeld worden tussen Nederlandstaligen en Franstaligen, kan dus niemand zich kandidaat stellen als ‘Belg'? Mooie federale kieskring, die toch principieel moet uitgaan van de tweeledigheid om de Franstaligen te kunnen meekrijgen. En… och, laat maar.

 

Ik dacht over dit thema niets meer te schrijven. Met het artikel 'de Belgische kieskring: bijna wondermiddel of alchemistenbrouwels' was het wel zo een beetje gezegd, dacht ik. En toch kon ik het - weer - niet laten. Ik hoop verder niet teveel mensen met de afkorting #FKK de indruk gewekt te hebben dat het hier over Duitse naaktstranden (Freikörperkultur) zou gaan. 

Lees ook 'Amerikaanse verkiezingen 1948 en Belgische nu'.

 

(23 februari 2014)

Labels