Bedrieglijke ‘cijfers na de komma’

Bedrieglijke ‘cijfers na de komma’

nieuwe mode dreigt echt politiek debat te doorkruisen

In de media wordt de indruk gewekt dat het effect van de verkiezingsprogramma’s objectief tot in de details kan worden berekend. Zinloze detailkritiek dreigt zo het echte politieke debat te doorkruisen.

Bericht aan alle naïevelingen: we zetten in deze campagne een belangrijke stap in de opgang van de politieke beschaving. Niet alleen zullen we de toekomst steviger dan ooit kunnen voorspellen – een oude droom die de mensheid al van bij haar ontstaan koestert – we krijgen bovendien een trefzeker instrument in handen dat politieke fraudeurs genadeloos kan ontmaskeren als… fraudeurs. Onfeilbare technocraten zullen de charletans er genadeloos uitpikken en aan de schandpaal nagelen. 

 

De partijprogramma’s gaan namelijk becijferd worden en ‘knappe koppen van de KU Leuven’ (dixit De Standaard) controleren de haalbaarheid van de gedane beloften. In Nederland, zo lezen we geregeld, gebeurt dat al lang, meer bepaald door het Centrale Planbureau (CPB). Ik schreef al eerder dat men daar onlangs de beslissing nam die doorrekening van de partijprogramma’s in de toekomst wat beperkter te gaan uitvoeren. Het CPB leerde namelijk intussen dat het risico op fouten te groot is als men het huiswerk te juist wil maken.

 

Het gebeurt wel meer dat wij dingen opstarten waar elders het nieuwe reeds af is en de bedenkingen de euforie al hebben gemilderd. Dat is bijvoorbeeld zo met zogenaamde onderwijsvernieuwingen die in andere landen hun ondeugdelijkheid bewezen hebben maar hier toch nog even moeten worden uitgetest.

 

Terug naar de berekening van al die sociaal—economische beloften. Een slechte zaak? Absoluut niet, voor zo ver het totaalplaatje wordt bekeken en het aantoonbaar onhaalbare een rode kaart krijgt. Als die knappe koppen echter inderdaad zo knap zijn, zullen ze toch in eerste instantie erkennen dat bescheidenheid hier past en dat die oefeningen best beperkt blijven tot die grote lijnen.

 

Tegengas

 

Maar het wordt een zaak van goedkope volksverlakkerij wanneer de waan van de dag de overhand gaat nemen en politici, opgejaagd door de nieuwste politieke modetrend, valse verwachtingen gaan scheppen. Voorzitter Gwendolyn Rutten die bij de voorstelling van de doorgerekende voorstellen van Open VLD verklaart dat haar partij de volgende weken en maanden de ‘cijfers na de komma’ druppelsgewijs zal lossen; dat is er over en dan is de tijd rijp om tegengas te geven. Het is absoluut onmogelijk om economische voorspellingen te doen tot ‘cijfers na de komma’ voor een legislatuur van vijf jaar. Het model is te omvattend, vele data nog onbekend en het effect van vandaag onvoorzienbare veranderingen kan immens groot zijn.

 


De kans dat de doorrekende sociaal-economische plannen van een partij zullen blijken te kloppen tot de cijfers na de komma is zo goed als nul.


 

Maar CD&V was de eerste die berekende cijfers lanceerde, dus moest Open VLD uitpakken met de meest gedetailleerde. SP.A en Vlaams Belang volgen, ook bij de N-VA draaien de rekentoestellen overuren. Geen partij die het zich vandaag kan veroorloven tegen het nieuwe geloof in te gaan. Ik herhaal; uitstekend dat de cijfers steunen op degelijk cijferwerk maar laten we de kiezers geen blaasjes wijs maken. Het is veel zinvoller dat doelstellingen worden bekend gemaakt (hoeveel staatsschuld willen we na 5 jaar, hoeveel overheidsbeslag, de omvang van lastenverlaging voor gezinnen en bedrijven, de groei van de uitkeringen,…) en de gekozen volgorde van besparingen/belastingsverhogingen die de partijen willen volgen om aan het vooropgestelde resultaat te komen.  

 

De indruk die nu wordt gewekt dat valse kiesbeloften zullen ontmaskerd worden en vaklui het ideale model kunnen bekronen – waarom niet met een prijsuitreiking op een grote gala-avond waar de genomineerden in spanning wachten tot de omslag opengescheurd wordt? – is onjuist.

 

Wie van zekerheden houdt, ik zal er twee geven: de kans dat de doorrekende sociaal-economische plannen van een partij zullen blijken te kloppen tot de cijfers na de komma is zo goed als nul. De kans dat ze onversneden worden opgenomen in een regeerakkoord is al helemaal onbestaande. Voila, met die twee zekerheden zal de kiezer het moeten doen, al wil ik er nog één waarschijnlijkheid aan toevoegen. Van de doorrekeningen waarmee de media de volgende dagen en weken gaan uitpakken, zal na de verkiezingen nog weinig worden vernomen.

 

Intussen groeit de vrees dat zinloze detailkritiek het echte politieke debat zal doorkruisen. Dat gaat over de vraag welke keuzes worden gemaakt en in welke volgorde.

 

(19 maart 2014)

 

FOTO: Nog een speelgoedweegschaal

 

Labels