Van vleeskoe tot troetelkoe

Het woord uithaal kleeft sedert dit jaar niet langer vast aan het begrip ‘chinees’ en flexibele sterren- en bijnasterrenchefs slagen er deze dagen in rijkelijke diners aan te bieden in kartonnen dozen en plastieken potjes, inclusief gebruiksaanwijzing afgedrukt in feestelijk lettertype en vergezeld van een passend seizoengedichtje, opgerold met rood kerststrikje rond. Nood maakt creatief.

Het mag de Vlaming ook wat kosten, dat feestdis. Omdat de horeca zo’n moeilijke maanden beleeft, krijgt de bestelling van een gerechtje extra zowaar het aura van liefdadigheid. We doen het om te steunen en nemen de gewichtstoename er moedig bij.

Weet echter dat het leven voor de carnivoren nog duurder dreigt te worden. In Nederland lijken de politieke partijen stilaan klaar om een vleestaks in te voeren. Het debat begint een richting uit te gaan.

Op 27 augustus 2020 lazen we in De Volkskrant dat slechts twee op tien Nederlanders zo’n nieuwe belasting zien zitten. Akkoord, de auteur van het opiniestuk is wellicht niet helemaal onbevangen in deze, aangezien hij tekent met ‘voorzitter vakgroep vleeshouderij’. Aan de andere zijde staat de ‘True Animal Protein Price Coalition’ (TAPP-coalitie) van o.m. oud-politicus en jeugdboekenschrijver Jan Terlouw. Die club opereert onder een Engelstalige naam, wat er op wijst dat ze meer trendy is dan een ‘vakgroep vleeshouderij’. Succesrijker ook wellicht.

Op 23 december schreef Trouw: “Het plan is zo goed als klaar, de politieke steun groeit. Nederland is voorzichtig op weg naar een heffing op vlees. Beter voor klimaat, milieu en gezondheid.” Onze vleesveehouderij-voorzitter negerend noteert Trouw dat de meerderheid der Nederlanders tot 1 euro extra per kilo vlees wil betalen. Vermoedelijk vindt de ‘vakgroep vleeshouderij’ dat de flauwe kul van de TAPP-coalitie ter bestrijding van nepnieuws verboden dient te worden terwijl de TAPP-coalitie ter bestrijding van #fakenews de communicatie van de ‘vakgroep vleeshouderij’ uit de ether zou willen laten halen.

Politiek Den Haag helt wel steeds nadrukkelijker over naar TAPP. Zelfs de liberale VVD schuift richting vleestaks. Die TAPP’ers pakken het ook best handig aan, want ze hanteren een economische taal in hun pleidooi voor een ‘eerlijke vleesprijs’. Wie kan nu tegen iets zijn dan eerlijk is? De VVD’ers die de marktprincipes genegen blijven, kunnen zich theoretisch zeker vinden in het idee om ‘externe milieukosten op te nemen in de vleesprijs’. Wanneer kosten uit de prijszetting worden geduwd – geëxternaliseerd – werkt het vraag/aanbod-mechanisme niet, dat is klaar als een liberaal klontje. Dus zetten die handige TAPP’ers die vleestaks in de vitrine als het wegwerken van een foutje, zodoende het ware marktmechanisme weer op het rechte spoor zettend.

De christendemocratische CDA en de kleine protestantse broertjes blijven terughoudend. Vermoedelijk weegt de stem van zo’n vakgroep veehouderij toch nog wat zwaarder door in die landbouwgenegen kringen.

Nu dreigt zo’n operatie natuurlijk wel een frontale klap uit te delen aan het goede oude biefstukkensocialisme. Een vleestaks maakt vlees duurder en dus tot een luxeproduct, alleen bereikbaar voor houders van gevulde beurzen. De scheur doorheen de linkerzijde kondigt zich aan. Socialisten willen ter compensatie van de vleestaks een vleessubsidie voor steuntrekkers waar ecologisten zich dan weer tegen verzetten. Benieuwd hoe dat afloopt.

Schuilt de redding in de namaakvleesindustrie? ‘Ookworst’ op de verpakking van iets wat heel erg op een rookworst lijkt, oogt als maar is geen drukfout. Namaakgehak voor vegetarische hamburgers valt naar het schijnt amper te onderscheiden van gehak voor vlezige hamburgers. Ik ben niet gek op foie gras en kan dus de kwaliteit van faux gras niet beoordelen maar naar verluidt neigt het naar het origineel.

Wie weet eten we binnen niet-zo-lang gewoon vlees waar geen beest meer aan te pas komt. Wat gloort de toekomst mooi voor dierenliefhebbende vegetariërs of veganisten, die zegevierend uit de strijd hopen te komen. Gedaan met dierenleed in slachterijen of kweekinstallaties en zo kan de focus van de radicale vleugel van het dierenrechtenfront helemaal gaan naar het immorele gebruik om honden of katten in huis te houden en zich daartegenover op te stellen als ‘baasje’.

Daarmee is niet gezegd dat met die vleesvervangers het visioen van in groene beemden rondhuppelende kalfjes en lammetjes dichterbij komt want aan die vleesloze toekomst hangt een dieronvriendelijk haakje. Als varkens, lammetjes, runderen, kalfjes, kippen en ander fokvee niet meer dienen voor de vleesproductie, waar dienen ze dan nog voor? Melk en eitjes produceren, voor zo ver de veganisten het niet voor het zeggen krijgen. Schapenwol moet het ook al lang afleggen tegen synthetische alternatieven. Voor de rest…

Paarden zijn sierlijk en berijdbaar, dus omschoolbaar van vleesproducent tot vrijetijdstransportmiddel. Maar wat is het lot van varkens als de markt van koteletten en vleesworsten uitdroogt? Wie haalt een troetelkoe in huis wanneer de biefstukken uit de toog verdwenen zijn en het businessmodel van het rund aan scherven ligt?

Jawel, os, koe, varken en kip dreigen het lot beschoren van het spinnenwiel en weefgetouw, namelijk nog net, gesubsidieerd, overlevend als museumstuk. Want dat gaan we zeker invoeren: een namaakvleestaks. Met de opbrengst daarvan zetten we een kudde koeien uit rond en onderhouden we een varkensstal in Bokrijk. We willen niet dat die soorten echt helemaal uitsterven, toch? Daar zal de overheid wel voor zorgen. Oef.

Zondagsmijmering verschenen op mijn Facebookpagina op 27 december 2020.