Nederlands stof tot naDENKen

We kennen de uitslag en die bleef ook in Vlaanderen niet onbesproken. Zo deed de onwaarschijnlijke nederlaag van de sociaaldemocratische PvdA veel inkt vloeien. Die zakte van 38 op 150 kamerleden en een tweede plaats in 2012 naar 9 zitjes nu, waardoor de partij pas als zevende eindigde. Nooit eerder verloor een Nederlandse partij zoveel zetels in één klap. Martin Sommer, politiek  commentator van De Volkskrant, neemt de maat van lijsttrekker Lodewijk Asscher met één vernietigende zin: “Behalve zijn partijgenoten had iedereen met hem te doen.”

Sommer vervolgt messcherp: “Er is geen enkele gemeente meer waar de PvdA de grootste is. Ongelooflijk en tragisch. De onderklasse was al lang vertrokken, naar SP <uiterst-links> en PVV <Wilders>. De vrolijke middenklasse stemt Groen-Links of D66 <links-liberaal>. De allochtonen hebben hun toevlucht gezocht bij Denk <zie verder>. Alleen de bezoldigden waren over en die zijn nu hun baan kwijt.”

“Behalve zijn partijgenoten had iedereen met hem te doen.”

In de analyses buiten Nederland overheerste het verhaal dat het populisme een halt was toegeroepen. Columnist Bert Wagendorp wijdt enkele zinnen aan 'het' populisme: “Dat Mark Rutte het in de campagne opeens had over ‘slecht populisme’ zaaide veel verwarring. De definities van wat populisme precies is, zijn divers, maar nu bleek er ook nog sprake van slecht populisme – en dus van goed populisme. Het wordt steeds ingewikkelder. Zeker omdat Roemer <van de SP> een conservatieve linkse populist schijnt te zijn, Klaver <de wonderboy van Groen-Links> in Afas Live ook best progressief populistisch stond te doen, Pechtold <D66> het populisme van Wilders bestrijdt met een liberale vorm van populisme, Krol <van de ouderenpartij 50plus> een rollatorpopulist is, DENK populistisch de allochtone stem binnenhaalde en zelfs Van der Staaij <SGP, uiterst conservatieve gereformeerde partij> wel erg populistisch tekeerging over moskeeën – fundamentalistisch christelijk populisme. Met Baudets <van de anti-EUpartij FvD> onfrisse dandypopulisme er ook nog eens bij wordt het populisme zo een grote lappendeken van substromingen (…) Misschien moeten we vaststellen dat de term ‘populisme’ hiermee zijn functie heeft verloren.”

Wagendorp noemde in zijn voorgaande paragraaf VVD <rechts-liberalen van premier Rutte> en CDA <christendemocraten> PVV-lights “en daarmee hebben de PVV en zijn wat gematigder vleugels samen 72 zetels, bijna een Kamermeerderheid”. Wagendorp beschouwt de politiek vanuit een links-progressief oogpunt, vandaar de kwalificatie “PVV-light” die moet aangeven dat Wilders de dans eigenlijk indirect toch leidt. In ieder van ons schuilt ergens wel een masochist, ook in Wagendorp zoals ook in die progressieve Vlaamse analysten die Filip Dewinter graag neerzetten als de meest succesrijke politicus van de voorbije decennia.   

Feit is natuurlijk dat de CDA van lijsttrekker Buma - “PVV vintage” wordt die elders in de krant genoemd - zich kon herstellen na de klap van 2012 door nadrukkelijk de lijn-Merkel niet te volgen en zich sterk te richten op de klassieke Nederlandse deugden, het zingen van het Wilhelmus in klassen incluis, én een gespierd migratieverhaal.

Premier Rutte zorgde voor één van de meest opvallende campagnemomenten met zijn open brief waarin onder meer volgende passage veel opzien baarde: “Ik begrijp heel goed dat mensen denken: als je ons land zo fundamenteel afwijst, heb ik liever dat je weggaat. Dat gevoel heb ik namelijk ook. Doe normaal of ga weg.”

Het zette VVD en CDA op weg om Wilders’ opgang af te blokken. Dat - nog een keer dan maar – populisme van uiterst recht pas de wind uit de zeilen kan gehaald worden als centrumrechts de bekommernissen ernstig neemt van die verweesde kiezer waarop de Wildersen van deze wereld mikken, is niet de minst belangrijke les die de Tweede Kamerverkiezing ons aanleert. Je kan het dus de verdoken impact van uiterst-rechts noemen maar ook, en juister, het enige fatsoenlijke democratische antwoord dat die vloedgolf kan indijken omdat kiezers gewoon het recht hebben ernstig genomen te worden.

“Doe normaal of ga weg.”

In een interviewtje voor Belga noemde ik de score van DENK donderdag één van de meest opvallende fenomenen van die Nederlandse verkiezing. Twee kamerleden van de PvdA sloegen eind 2014 de partijdeuren dicht uit onvrede met de volgens hen te scherpe opstelling van minister voor integratie Asscher. De dissidenten Kuzu en Öztürk, beiden met Turkse achtergrond, leken daarmee hun politieke doodvonnis getekend te hebben. Niet dus want de partij die ze begin 2015 oprichtten, DENK, haalde vorige week zo maar eventjes drie parlementszetels binnen en is daarmee de eerste allochtonenpartij die nationaal succes boekt in een West-Europees land.

DENK, ook het Turkse woord voor ‘gelijkheid’, noemt zichzelf trouwens absoluut geen allochtonenpartij maar beweert als multiculturele socialistische partij verder te mikken. Naar verluidt ontving de partij financiële steun van Erdogans AKP. Ze stelde zich, in tegenstelling tot alle anderen, alleszins afwijzend op toen Ruttes kabinet de toegang weigerde aan Turkse ministers die in Nederland campagne wilden voeren. De Volkskrant noemt partijleider Tunahan Kuzu “de Turks-Nederlandse partijleider die ongenuanceerd inspeelt op het ongenoegen van Nederlanders met een migratie-achtergrond.”

De Volkskrant stelt op de voorpagina en in een dubbele pagina lang artikel binnenin vast dat DENK goed scoort op plaatsen waar ook Wilders' PVV sterk uit de bus komt. In de Rotterdamse wijk Feyenoord eindigde Denk op de eerste plaats met 20% van de stemmen, Wilders kwam daar op de tweede plaats met 16%. “Alle Turken hebben hier DENK gestemd”, start het artikel met een citaat dat later toch niet helemaal blijkt te kloppen want botst met een andere getuigenis. Dat DENK en Wilders elkaar electoraal versterken, lijkt een goed te beargumenteren bewering. In vele multiculturele wijken is de polarisatie vorige week duidelijker gebleken dan ooit. Een hoogleraar stelt vast: “Juist in wijken met een heel gemengde bevolkingssamenstelling zijn er botsingen. Veel linkse hoogopgeleiden wonen er niet in die buurten.”

DENK wil het begrip integratie veelzeggend vervangen door acceptatie.

DENK voerde een zeer directe, zeg maar agressieve campagne die voluit mikte op degenen die het concept integratie afwijzen. De partij wil dat begrip trouwens veelzeggend vervangen door acceptatie. Dat inwijkelingen of de nakomelingen daarvan zich zouden moeten aanpassen aan Nederlandse waarden en normen, wijst deze partij nadrukkelijk af.

De populaire presentatrice van Surinaamse afkomst Sylvana Simons trad vorig jaar toe tot DENK maar vertrok daar ook weer snel. Ze verantwoordde haar aftocht omdat ze te weinig ruimte kreeg om op te komen voor homo- en vrouwenemancipatie en omdat de partij te polariserend optrad. Zij richtte daarop de lijst Artikel 1 op, verwijzend naar de Nederlandse Grondwet waarvan het beginartikel luidt: “Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.”    

Simons vertelde het klassieke antiracismeverhaal van de hoger opgeleiden en eindigde vorige week in de lappenmand met 0,3% van de stemmen. In De Volkskrant getuigt Asha ten Broeke, columniste en wetenschapsjournaliste die heel vermoedelijk woont in de sjieke Amsterdamse grachtengordel: “Sylvana Simons kwam niet in de Kamer. Dat verraste me; Artikel 1 was in mijn socialemediabubbel populair. Simons zat vol idealen en handelde ernaar. Haar lijst was een dikke middelvinger naar iedereen die ooit beweerde dat diversiteit op gebied van etniciteit, gender en seksualiteit natuurlijk belangrijk is, maar dat talent gewoon niet te vinden is.” Dikke middelvinger? Vooral van de kiezer naar de bubbel rond Artikel 1. DENK ging met Simons diversiteitsprijs lopen maar niet omwille van het thema seksualiteit of gender.

Stof genoeg om over na te denken, want Nederland ligt erg dichtbij.

Hier geplaatst op 20 maart 2017. 

Foto: © Logo van de partij DENK

TIP: Dankzij internet kunnen wij ook veel mensen bereiken buiten de klassieke media om. Help daarbij en deel dit artikel. Gewoon op de knop hieronder drukken.

LEESTIP: Belangstelling voor de selectie van mijn schrijfsels uit 2016? Stort 19,95 euro (verzending inbegrepen) op rekeningnummer BE52 4143 3177 6109 met vermelding van uw volledige adres en binnenkort liggen 226 blz. De Roover in uw bus.