Links populisme in het Pietendebat

Het Pietendebat, zo domweg heropend door vzw deBuren, heeft alvast een evenwicht heen-en-weer losgeweekt. Puur vanuit het oogpunt van de inhoudelijke maatschappelijke gedachtewisseling, bleek die oprakeling een goede zaak. Of de maatschappelijke samenhang er wel bij voer, kan dan weer betwijfeld worden.

In De Standaard vond Maartje Luif Zwarte Piet wel een probleem. Luif, een Nederlandse schrijfster die al ruim tien jaar in dit land woont, overloopt de argumenten van de verdedigers van Zwarte Piet om die dan te ontkrachten. Mij heeft ze niet overtuigd maar dat zal ook haar bedoeling niet geweest zijn. Haar opiniestuk verruimde wel mijn inzicht, waarvoor ik haar zeer dank. Een korte passage uit haar betoog verdient in het bijzonder uitgelicht te worden.

“In feite gaat het er niet om wat de uitsluiter bedoelt, maar om wat de uitgeslotene ervaart. Als zwarte mensen lijden onder een karikatuur, is het niet relevant welke achtergronden het scheldwoord heeft”, schrijft ze. Dat ze ‘Zwarte Piet’ een scheldwoord noemt en wie de term gebruikt een ‘uitsluiter’, toont aan dat empathie voor de andersdenkende niet Luifs grootste kwaliteit is, al voert zij net zo’n gebrek aan inlevingsvermogen aan als grootste verwijt jegens wie anders denkt dan zij.

De kernvraag luidt niet langer of iemand discrimineert maar wel of iemand zich gediscrimineerd voelt.

Het feit dat Zwarte Piet door de gebruikers van het begrip absoluut niet wordt gezien als neerbuigend symbool, laat staan als negerslaaf speelt voor Luif geen rol; dat sommigen dat zo ervaren, is dan weer wel bepalend. Hebben we het dan over het veel aangehaalde buikgevoel? Waren het niet de kiezers voor Brexit of Trump die naar verluidt graag de feiten negeren en hun stemgedrag liever laten bepalen door wat ze ervaren en waar ze menen onder te lijden? Volgens het gros der gerespecteerde commentatoren heet het ‘populisme’ om daar op in te spelen.

In de gedachtegang van mevrouw Luif - en ze is niet de enige - luidt de kernvraag niet langer of iemand discrimineert maar wel of iemand zich gediscrimineerd voelt. Steunt dat gevoel, het lijden, op feiten of niet, dat blijkt niet van belang. Volgens de criteria die doorgaans gehanteerd worden kan mevrouw Maartje Luif niet anders gekwalificeerd worden dan als linkse populist die inspeelt op het buikgevoel van haar achterban.

Besluit: je hoeft zelf niet te discrimineren, het volstaat ervan verdacht te worden. Zoals ik schreef: het was een leerrijk debat.

Hier geplaatst op 15 november 2016.

Foto: Sint met Witte Helpers

TIP: Dankzij internet kunnen wij ook veel mensen bereiken buiten de klassieke media om. Help daarbij en deel dit artikel. Gewoon op de knop hieronder drukken.