Hoe is het met de Yezidi?

Nareen Shammo Khalaf wees op de zorgwekkende situatie van de Yezidi. Niettegenstaande hun lot afgelopen zomer bijna dagelijks in de internationale media kwam, is hun situatie tot op vandaag nagenoeg ongewijzigd gebleven.

In de provincie Ninive (Iraaks Koerdistan) wonen ongeveer 600 000 Yezidi. 60% van hen woont in de stad Sinjar (ook bekend als Shingal). Vanaf 2003 bestuurde een Koerdische regering de stad en waarborgde de veiligheid tot Islamitische Staat (IS) op 3 augustus 2014 de stad binnenviel en 3 000 inwoners doodde. Meer dan 7 000 anderen werden gegijzeld en 3 000 vrouwen verkracht. Op dit ogenblik leven ongeveer 320 000 mensen in de bergen rond Sinjar nadat ze erheen vluchtten om aan het geweld te ontkomen. De meesten van hen hebben elk contact met hun familie verloren. De kampen en geïmproviseerde schuilplaatsen waar ze verblijven, vertonen een groot gebrek aan voorziening van basisbehoeften.

Momenteel is 90 % van de Yezidi-gemeenschap op de vlucht

De vluchtelingen uit deze regio bestaan uit verschillende groepen. De Yezidi bevinden zich in een aparte situatie omdat ze met veel gijzelingen te maken mee krijgen. 
De Yezidi-gemeenschap kaartte deze problematiek al verschillende keren aan bij menig regering, daaronder ook de Amerikaanse en Britse. Zonder enig resultaat. Er kwam geen internationale actie om hen te bevrijden.
Nareen Shammo Khalaf pleit er dan ook voor dat de Yezidi die een veilig leven buiten Irak willen leiden, asiel om geloofsredenen kunnen krijgen. Het mag duidelijk zijn dat de Yezidi omwille van hun geloof in deze situatie zijn beland.

Momenteel is 90 % van de Yezidi-gemeenschap op de vlucht. Zij hebben elk vertrouwen in de Iraakse overheid of de moslimgemeenschap in Irak verloren. De toestand is onhoudbaar voor hen. De gijzelingen, de moorden, het uitblijven van een reactie daarop van de Iraakse, Koerdische en internationale gemeenschap dragen daar toe bij. De Yezidi hebben het gevoel dat zij slechts kunnen kiezen tussen de dood of een bekering tot de islam als ze in Irak blijven. Een plek waar zij in vrede kunnen leven is hun enige wens. 
De regio waar de Yezidi-gemeenschap woont krijgt internationale hulp van de VN. Deze hulp is niet voldoende. 
Zij vragen nu in de eerste plaats een oplossing voor de 7 000 Yezidi-gijzelaars op de berg Sinjar. Hen bevrijden, dat is wat ze vragen.

Daarnaast organiseren de Yezidi ook zelf acties om hun vrouwen en kinderen vrij te krijgen. 
Bij de onderhandelingen tussen de Yezidi en IS treden Arabische soennieten systematisch op als tussenpersoon. De losgelden die IS vraagt, bedragen gemakkelijk tienduizenden dollars, bedragen die de meerderheid van de doorgaans arme families niet kunnen ophoesten. Bij de onderhandelingen krijgen de Yezidi ook steun van een kantoor in Koerdistan.

Mevrouw Khalaf antwoordde bevestigend op mijn vraag of de betaalde losgelden door IS worden aangewend om hun activiteiten te financieren. Zij vormen een deel van hun inkomstenbronnen. Daarop antwoordde ik dat onderhandelen met en geld betalen aan IS net een stimulans kon zijn voor hen om mensen te blijven ontvoeren en gijzelen. 
Er zijn twee strekkingen in het debat over het al dan niet betalen van losgeld aan IS. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk weigeren resoluut om losgeld te betalen. Van sommige Europese landen wordt echter vermoed dat zij wel al betaald hebben om landgenoten vrij te krijgen.
De bevrijdingsoperaties zijn van zeer moeilijke en delicate aard. Ondanks alle kennis en expertise van bevrijdingsacties kunnen die ook mislukken. Dat bleek onder meer bij de poging om James Folley te bevrijden. Enkel de Amerikanen en de Britten zijn in staat om dergelijke taken uit te voeren. Zij zullen dan ook enkel bereid zijn tot dergelijke risicovolle operaties voor hun eigen onderdanen.

Tegelijk is ook de bewaking door IS van Amerikaanse of Britse gijzelaars veel strenger dan die van de Yezidi. Zo zijn er al Yezidi op eigen houtje kunnen ontsnappen. 
De Yezidi-gemeenschap betreurt dat geen enkele overheid of organisatie hulp heeft geboden bij het zoeken naar een oplossing voor de problematiek.
Ook Peshmerga (Koerdische strijders) bevrijdden al Yezidi. De aandacht van de Peshmerga is vooral gericht op de situatie in Kobani.  Mocht het Westen meer ondersteuning bieden, dan zouden de Peshmerga meer kunnen doen voor de Yezidi.
De Peshmerga hebben sinds 19 december 2014 het Sinjargebergte bereikt. Ze wonnen een uitgestrekt gebied terug op IS, mede dankzij opgedreven aanvallen van de internationale coalitie tegen IS. Honderden Yezidi die maandenlang vast zaten in het Sinjargebergte zijn hierdoor bevrijd.

Verslag: Meryem Car en Teis Derweduwen.

Hier geplaatst op 21 januari 2015.

Foto: vrijlating Yezidi © reuters

TIP: Dankzij internet kunnen wij ook veel mensen bereiken buiten de klassieke media om. Help daarbij en deel dit artikel. Gewoon op de knop hieronder drukken.