Zondagsmijmering: Over saaie intelligentie

Zondagsmijmering: Over saaie intelligentie

Eén van de ambassadeurs die ik in de mij toegevallen hoedanigheid van Kamervoorzitter vrijdag mocht ontvangen, nam de gelegenheid te baat om me opmerkzaam te maken op het feit dat zijn vaderland meent te kunnen bogen op een bijzondere bedrevenheid op het terrein van de kunstmatige intelligentie, om Angelsaksische redenen als AI afgekort. Deze diplomaat bleek talent te hebben voor scherts en zelfrelativering want voegde er guitig aan toe: ‘because we don’t believe in our natural intelligence’.
 

Het thema NI (natuurlijke intelligentie) laat ik hier onbesproken, dat van de AI wil ik gaarne even aanraken, wat ik tot nu verzuimde te doen in een zondagsmijmering, tenware mijn NI me alweer in de steek laat.

Nochtans, en intimi weten dat, houdt het fenomeen AI me zeer in de greep en, laat ik dat maar toegeven, de door euforische gevoelens gedreven geestdrift die het bij sommigen doet ontbranden, deel ik niet; de bewondering voor de verbluffende ontwikkelingen op dat terrein absoluut wel.

AI werd bijvoorbeeld losgelaten op het Oost-Aziatische bordspel Go, naar kenners’ oordeel nog meer van het brein vergend dan het schaakspel.

Lee Sedol zat aan de Go-wereldtop toen hij er in 2019 de brui aan gaf nadat hij tegen een door AI gedreven computer de duimen diende te leggen. Aangezien computer AlphaGo niet meer te verslaan bleek, zag de Zuud-Koreaan de pret er niet langer van in. De beslissende meesterzet waarmee AlphaGo de Go-wereld verstomde, was onuitgegeven, nooit eerder bij een Go-kampioen opgekomen en derhalve vermoedde Lee Sedol dat de machine zowaar creativiteit aan de dag wist te leggen.

Een akelige gedachte - want de mens acht zichzelf sedert Gods heengaan toch de monopolist van scheppend vermogen - die mij heer Sedol er toe bracht zijn passie vaarwel te zeggen. AI speelde wel verder en niet zo’n beetje. Werd AlphaGo nog gevoed door een massa eerder door de mens gespeelde Go-partijen, dan ging AlphaZero een stap verder, of juist niet. Daar werden namelijk alleen de spelregels ingepompt en vervolgens mocht AlphaZero het zelf uitzoeken door wat tegen zichzelf gaan spelen, talloze keren opnieuw, zichzelf steeds verbeterend in de edele Go-kunst.

Eens klaargestoomd trad de zelfgetrainde AlphaGo in het strijdperk tegen het door mensenpartijen volgepropte AlphaGo om vervolgens met 100-0 een behoorlijk afgetekende en alleszeggende totaalzege te laten optekenen.

Lieve Scheire brengt de lezers zijner AI-boek van dit verbluffende staaltje op de hoogte.
Sta me toe nu even mijn NI aan te spreken en dit Go-verhaal te betrekken op het ons toch meer vertrouwde schaakspel. Wat zou het geven wanneer zo’n zichzelf opleidende AlphaChess-machine wordt ingezet tegen een andere zichzelf opleidende AlphaChess-machine?

AlphaChess A opent met e4, te weten, zet de witte pion op de e-rij naar vak 4. Vervolgens…
Tja, AlphaChess B weet natuurlijk wat te doen maar AlphaChess A evenzeer, en B weet hoe A vervolgens zal reageren op die tegenzet en welke beweging hij, B dus, daar dan weer tegenover plaatst, trouwens helemaal zoals A het ook verwacht. Die heeft daarop geen verrassing in petto, toch niet voor B, evenmin als B voor A in de daar weer op volgende zet.

Kortom, na openingszet e4 stelt AlphaChess B aan AlphaChess A remise, zoals schakers een afgesproken gelijkspel noemen, voor. AlphaChess A, het verdere verloop na die eerste zet kennende, knikt voor akkoord en de schaakstukken kunnen opgeborgen.

Wat die AI zal brengen, daarover zijn de meningen verdeeld, maar het zou wel eens verrassend saai kunnen worden. BI, boring intelligence.

Geniet van uw zondag, bijvoorbeeld met een spelletje schaak tegen een echte mens.

Facebook, 27 oktober 2024