Zondagsmijmering: Over de GVR

Ik heb het gemist maar een buurman moet onlangs met een slijpschijf aan het werk geweest zijn als ik het scherpe gesnerp waarop onze spruit ons ‘s ochtends vergast, wil verklaren. Zijn actief gepruttel, letterlijk te nemen als de productie van zeeploze zeebelletjes tussen zijn zachte lipjes, mag veelzeggend heten. Het lijkt geen kwaad idee om, als wij, zijn verwekkers, elkaar nog iets willen vertellen, dat ook maar terstond te doen want weldra eist hier een klein hummeltje alle gespreksruimte op.

Uw dienaar leest al zijn hele leven wat hij ook onder handen krijgt. Momenteel beëindig ik de dagen met de nieuwe biografie over Tocqueville van Françoise Melonio. Onze jongste ligt dan al uren onder zeil. Zijn dag sluit ik af met een voorleessessie waarin we de avonturen beleven van de Grote Vriendelijke Reus en Sofie, te boek gesteld door Roald Dahl. Hij - onze spruit - onderbreekt er zowaar af en toe zijn avondmaaltijd voor en blikt me dan vanop moeders borst met grote ogen aan. Hopelijk begrijpt hij het nog niet echt want de woordenkramerij van die GVR is niet van dien aard om er keurig Nederlands mee te leren. Sofie, die wel, die spreekt zoals het hoort. Ze draagt dan ook een brilletje, de pientere meid.

Weet u waarom onze kleine dreumesen zo sponsgelijk opslorpen? Neen? Ik ga het zeggen, let op, het is van moetens omdat ze niet kunnen schrijven; ze moeten het wel onthouden. In De Tijd van dit weekeinde verhaalt historisch taalkundige Freek Van de Velde over verhalenvertellers uit de Balkan die van café tot café trokken en tienduizenden verzen uit hun hoofd kenden. Ook zij moesten wel want de edele kunsten van lezen of schrijven beheersten ze niet, zuigelingen gelijk.

Met al onze hulpmiddelen, lezen, schrijven, drukkunst, chatGPT, worden we samen slimmer omdat we informatie kunnen delen maar elk apart hulpelozer, misschien gewoon dommer. Die verhalenverteller kon het geen lor schelen of internet uitviel of niet, bij ons gelijkt dergelijke tegenspoed op een lobotomie.

Van de Velde zegt over voldoende bewijs te beschikken dat min-dertigers die te vaak chatGPT gebruiken hun hersenen onderbenutten voor creatief denken. Nu dat ventje op mijn schoot nog niet kan lezen moeten we er van profiteren de creatieve kant van zijn hersenpannetje volop aan te spreken.

Bijkomend voordeel: binnen enkele avonden weet ik hoe die GVR het gaan flikken om die bloeddorstige medereuzen te grazen te nemen.

Fijne zonherfstige zondag gewenst

Foto: samen naar de doorkijkboerderij 

Facebook, 9 november 2025