Zondagsmijmering: Met een variatie op Voltaire

De eerste uitnodiging kleefde op dat visitekaartje, de tweede op mijn persoon en dat laatste is natuurlijk fijner.

Dat eerste brengt ons bij het pausbezoek waarover reeds zo’n talrijke heirschare van al dan niet zelfbenoemde kenners een oordeel velden, doorgaans teneinde zichzelf een oorkonde van onkreukbaarheid te verlenen, dat het me een vermetele ambitie toeschijnt daar nog iets nieuws aan te willen toevoegen. Zou ik die heksentoer wagen? Kom, vooruit, via een zijsprongetje dan maar, het mag weerhaakjes hebben.

Voltaire, voorwaar geen pilarenbijter, beviel ooit van de ontboezeming “Mocht God niet bestaan dan zouden we hem moeten uitvinden”. Vrijdenker Voltaire achtte het mensdom niet hoog genoeg om te geloven dat het zonder een schepper het ondermaanse kan bestieren.

Ik veroorloof me de Franse filosoof te parafraseren tot een uitspraak waarin hij zich zeker niet zou kunnen vinden: “Mocht de Kerk niet bestaan dan zouden we die moeten uitvinden.”

Hoe handig het bestaan van dat instituut is, bleek de voorbije dagen namelijk weer ten overvloede.

De Kerk mispakte zich serieus op het in haar schoot al te welig tierende kindermisbruik en wist niet hoe extreem onchristelijk gedrag van het eigen personeel adequaat aan te pakken. Dat verbijsteringwekkend onvermogen biedt, blijkens menig commentaar, velen een grote gemoedsrust. Het volstaat om met bij voorkeur scherpe bewoordingen diepe afkeer uit te spreken over die Roomse club om zichzelf te plaatsen aan de goede kant van de geschiedenis, die ruimte waar zelfingenomenheid een masker draagt dat morele verhevenheid moet uitstralen.

Het maatschappelijke probleem van machtsmisbruik, nu weer actueel in de vorm van ongepermitteerde omgang met kinderen, belangt ons evenwel allen aan, toga dragend of niet. Hoe dikwijls vallen we voor de verleiding om weg te kijken wanneer zich in ons blikveld ontering - in één der veelvuldige vormen - voordoet? Geen gemakkelijke vraag, confronterend zelfs, haast zeker indien eerlijk beantwoord ongemak oproepend, tot zelfreflectie nopend, het dagelijkse levensgemak uitdagend, de zelfgenoegzaamheid verscheurend.

Het blijft een stuk comfortabeler om kindermisbruik uitsluitend te vereenzelvigen met de Kerk, dat instituut vervolgens ostentatief en breedsprakig de rug toe te keren om zo handelend het geweten rein en gesust te achten. De ‘ik hoor daar niet bij’-vrijgeleide ontlast de eigen schouders echter al te gemakkelijk.

De stoel van aanklager voelt uiteraard fijner aan de kont dan het bankje van potentiële medeplichtige. Het is een oud verhaal dat we het eigen zitvlak koesteren en de harde plank graag ontwijken.

Bestonden er alleen maar gezinnen en families, sportclubs, jeugdbewegingen, opvangcentra, weeshuizen of scholen in volle seculariteit dan zouden we wellicht zelf iets uit te leggen hebben bij het thema traumatiserend ‘misbruik’.

Vandaar: Mocht de Kerk niet bestaan dan zou het zeer handig zijn om die uit te vinden.

Facebook, 29 september 2024