Zondagse mijmering: Stouten

Zondagse mijmering: Stouten

Voorbije week namen we afscheid - professioneel bedoel ik, dat is al droef genoeg - van een compagnon de route sedert pakweg vijftien jaar.

Het moet ergens tegen het eind van het eerste lustrum van deze eeuw geweest zijn dat mijn verkleefdheid aan radiostem Bart Stouten vorm kreeg. Zijn Tuin van Eden liep van 17 tot 19 uur - wanneer mijn geheugen me niet in de steek laat maar het moet wel kloppen, zo niet houdt wat nu meteen volgt geen steek - en die twee uren besteedde ik in die persoonlijk wat mindere jaren aan gemijmer gecombineerd met groenten snijden, aardappelen schillen of vlees bakken. Slow coocking was toen bij mij aan de orde van de dag.

Vanuit de radio sloop dan een stem de verder doorgaans lege huiskamer binnen die elke droefgeestigheid verdreef, niet met opzwepend gepep maar ze vervangend door sereniteit en verrijkende bezinning.

Die stem - warm, sonoor - en de woorden die ze vormde - keurig maar niet gekunsteld, rustbrengend - toverde het radiogeluid om van achtergrondvulling tot wat leek op een wandeling met een vriend die zijn diepe gedachten deelt en al je aandacht verdient.

Stouten. Werd het aloude ‘nomen est omen’ ooit overtuigender tegengesproken? Eruditie klinkt snel pedant, bij deze lieve man bleef het altijd bescheiden uitnodigend. Nooit stellig, tenzij om stelligheid te nuanceren.

Al een jaar aangekondigd maar dan toch als was het zo’n donderslag bij heldere hemel, eindigde deze week die anderhalf decennium durende radiorelatie (zijn eerste vijftien radiojaren ontgingen me grotendeels). Bart Stouten werd 65 en dan valt de pensioneringsbijl.

In onze luidruchtige wereld lijken poëtisch verpakte mijmeringen over of rond klassieke muziek en al wat daarmee in verband kan worden gebracht maar zwakjes te klinken. Wie de decibels als criterium neemt, zal dat beamen; wie de diepte van de zieletrillingen telt, weet wel beter.

Hij eindigde met twee uitzendingen, maandag en dinsdag, van zijn nu ook alweer jarenlang ‘s ochtends lopende Klassiek Leeft waarin hij zijn persoonlijke favoriete muziek de laatste revue liet passeren. Mijn agenda denderde er brutaal doorheen.

Dank aan de voorzienigheid die dan toch een uurtje vrij hield - een uurtje autoverplaatsing - in die agenda vol oh-zo-belangrijke verplichtingen zodat ik net toch een stukje rechtstreeks mocht meegenieten van die laatste Klassiek Leeft en die er voor zorgde dat de garage niet juist voor maar net achter Arvo Pärt lag;

Dank aan de technologie die het me mogelijk heeft gemaakt dat ik later kon nagenieten, de ellendig onhandige herbeluistertoepassing van Klara ten spijt;

Dank vooral Bart, die het me sedert De Tuin van Eden zo dikwijls met stem, muziek en verhaal veel gemakkelijker maakte me te verzoenen met wat kraste, haakte, schuurde of stak, omdat het bij door hem gestimuleerd nader inzien eigenlijk toch dikwijls vooral gewoon menselijk bleek te zijn.

Maar zelfs die fijnzinnigste der fijnzinnigen riep niet alleen het goede wakker. Zo dikwijls was hij er de oorzaak van dat ik niet de trein maar de wagen verkoos om in dat cocon te genieten van zijn programma, bij aankomst zowaar betreurend dat de file niet langer duurde en ik Klara moest inruilen voor wat wachtte op de te vroeg bereikte plaats van aankomst die zelden bood wat ik dan moest achterlaten.

Ooit zou Hubert Beuve-Méry, oprichter en hoofdredacteur van Le Monde, gezegd hebben: “Un journal est un Monsieur”. Of hij het gezegd heeft of niet, het klopt. Een krant moet een herkenbaar iemand zijn, de indruk wekken van vlees en bloed te zijn, persoonlijkheid belichamen. Dat geldt ook voor een restaurant, vind ik. Wie de zaal doet en het gezicht van een spijshuis vormt, speelt een zowat evenwaardige rol als de kok. Daarom dat koks graag beide rollen vervullen.

Ik wijk af. Bart Stouten maakte elke dag dat hij in de ether was duidelijk dat ook goede radio zonder meer een Monsieur is. Iedereen is vervangbaar maar niet iedereen even gemakkelijk. In dit geval wacht dan ook een veeleisende zoektocht.

Ik groet u allen in de nazomerzon met het weemoedige besef dat onze radio het nu moet doen zonder wie voor mij zonder discussie dé Monsieur… moet ik nu echt ‘was’ schrijven?

Deze zondagse mijmering verscheen op Facebook op 5 september 2021.

Labels