Zondagse mijmering: Over de herfst

Ooit liet ik me de paradoxe ontvallen de herfst één van de vier mooiste seizoenen te vinden en heb die vondst later nog wel eens herhaald dus het moet zijn dat ik de uitspraak zo diepzinnig meen dat ik er prat op mag gaan. Ach, goed gedacht en kurken ziel, meer is niet nodig om te blijven drijven in het leven.

Maar het is natuurlijk ook gewoon een prachtig seizoen. Een mijmerseizoen als het ware, zo met die mist en dat verval ingepakt in de schoonste kleurenpracht die bomen vermogen te schenken. Bladeren zijn het mooist net voor ze verdwijnen. Ik koester absoluut de illusie niet een verband te kunnen suggereren met de mens.

Het seizoen ook om te herdenken. Vooral dat. Wie ons ontviel bijvoorbeeld. Niets tegen Halloween, dat hier trouwens dieper wortelt dan de omweg via de Nieuwe Wereld velen doet vermoeden, maar moge het even stilstaan bij wie nu voor eeuwig is stilgevallen toch niet geslachtofferd worden op het altaar van het directe genot dat het besef van vergankelijkheid probeert te doven in opeenvolgende golven van bedwelmend instantvertier.

Deze maand herdenken we ook het stilvallen van wapens, dit jaar als het ware tussen het hernieuwde gekletter van dodend tuig. Dat wapenstilstand in november valt is natuurlijk, de vrede werd in 1918 niet bewust naar die maand verschoven, de poëtische geesten terwille. Het past wel als gegoten bij het jaargetijde.

In eenzaamheid mijmeren, voortdurend herdenken, stilstaan bij wat gebeurd is: het roept de sfeer op van een beklemmend interieur in een muf ruikende en slecht verlichte kamer uit een roman van Louis Couperus, waar een tikkende klok geen gezelligheid meer oproept, toch veel meer nog dan het aangeven van de tijd het eerste wat een pendule hoort te bieden, maar verveling en treurnis over gemiste kansen die zich nooit meer aandienen.

Het kan en mag dus niet altijd november zijn of het wordt benauwend maar één keer op twaalf is niets te veel.

Stilstaan verkwikt, zodat de tocht daarmee kan hervat worden, misschien na de beslissing een ander pad dan gepland in te slaan want op het bankje, ergens halfweg de wandeling, wordt het meest over het te volgen pad nagedacht.

Waarom november zich zo leent? Misschien vond Anton van Wilderode de verklaring. Hij merkt op dat dit seizoen zich laat raden door uiterlijke tekens. “Maar de vermoeidheid van het jaar zit dieper; in elke mens, en verder ondergronds; de sappen en het bloed gaan trager stromen; en alles krijgt de kleur van tin en brons.”

Even stilstaan dus om nieuwe krachten op te doen en van die rust gebruik maken om te mijmeren over de vraag of we die vorige keer opgedane krachten wel zo passend aangewend hebben als had gekund.

Dat we bij die soms confronterende oefening begeleid worden door verbluffende kleurenpracht, die behoedt voor te grote neerslachtigheid, en omfloersende nevel, die we herkennen omdat de lijnen zich bij onze overwegingen ook niet altijd scherp aftekenen, toont aan dat Moeder Natuur onze worstelingen begrijpt. Het zijn ook de hare en daarom valt de herfst na de zomer.

Facebook, 12 november 2023