Zondagse mijmering: Maestro Dino

Viva Italia ad Anversa Nord.

Nog één keer terug in de tijd, naar die andere havenstad dus. Mijn mijmering van vorige week lokte wel wat reacties uit, ook van de categorie: ‘Genua, daar rij ik elk jaar langs maar dat ziet er een extreem onaantrekkelijke stad uit’. Klopt, zo ziet ze er uit als je er langs rijdt; wat zeg ik, als je er over rijdt. Die autosnelbrug SS1 lijkt zo aangelegd dat hij de volledige stad, op zich al benepen gewrongen tussen bergen en zee, helemaal onleefbaar moet maken.

En dan wandel je naar de Porto Antico, bijvoorbeeld ‘s avonds in een romantische bui, om gelukzalig turend over het duistere mediterrane water en nieuwsgierig glurend in de aangemeerde jachten plots vast te stellen dat je die snelweg niet eens hebt opgemerkt, ook al wandelde je er onder. Overdag zorgt ze voor een brede streep schaduw, dus baat ze meer dan ze schaadt. Maar het klopt, wanneer je er over rijdt, wekt ze diepe afkeer.

Daarachter slorpt het labyrint al op die landinwaarts trekken, zoals hier vorige week beschreven.

Geen misverstanden echter, Genua heeft ook pleinen die de omvang van een voorschoot overtreffen in de aanbieding. De piazza Giacomo Matteotti verbindt de prachtige Chiessa dei Santi Ambrogio e Andrea met de Cattedrale di San Lorenzo. Ik weet het niet zeker maar kan me voorstellen dat de pastoors van beide met elkaar in prestige en pracht concurrerende gebedshuizen elkaar, uiteraard godvruchtig maar toch in niets aan het menselijke vreemd, het licht in de ogen niet gunnen. Dan kan de gezamenlijke vijand want goddeloze Matteotti wel degelijk voor verbinding zorgen. Aan de noordzijde moet de Palazzo Ducale voor het bestuurlijke tegengewicht zorgen. Op het plein zelf biedt een keten van stalletjes de Italiaansvaardige boekenwurm ongebreideld tweedehandsplezier.

Het is evenwel achter de hoek dat hét plein zich uitstrekt. De Piazza Raffaele de Ferrari, genoemd naar een man uit een vooraanstaande lokale familie met veel titels en nog meer centen, kan met reden een fonteinenplein genoemd worden, onder meer omdat op het middenplein een fontein voor verkwikking zorgt maar ook omdat je er gewoon een fontein verwacht daar tussen de andere ingang van de Palazzo Ducale, de Palazzo della Regione Liguria, een indrukwekkende gevel van een bank en, voor het operagebouw op het aansluitende Largo Alessandro Pertini, het onvermijdelijke standbeeld van de nationale held Garibaldi.

Zoals gezegd kleeft diens naam ook op de hoofdstraat van de stad, hoewel één van de drie kopstukken van de Italiaanse eenwording, naast vechtersbaas Garibaldi, politiek genie Cavour bedoel ik de intellectuele stokebrand Giuseppe Mazzini, in Genua zelf geboren is. Die moet het stellen met een standbeeld in het stadhuis dat hem wat treurig ogend voorstelt. Alle begrip daarvoor want dat Palazzo Doria Tursi ligt aan de… Via Garibaldi.

Maar we stonden dus aan het fontein en enkele tientallen meter daarvandaan heeft signor Dino, eigenlijk past maestro Dino beter, zijn winkeltje. We kwamen er toevallig langs. In het uitstalraam lagen, fel in prijs gekort, katoenen hemden, Italiaanse snit dus sjiek en dankzij de korting nog een beetje betaalbaar ook. De winkel naast het uitstalraam bleek evenwel gesloten, net die paar dagen dat we in de stad zouden zijn.

Ik nam het verlies en wilde doorwandelen. Zij niet. Nauwlettender onderzoek leerde dat het uitstalraam niet bij de winkel hoorde en omgekeerd dus evenmin. De kledingszaak zelf kon bereikt worden via een deur in de zijstraat, trapje op, eerste verdieping. Niet geprobeerd is niet gewonnen, dus wij de trap op.

De deur stond open en een oudere man, Dino zo zou niet veel later blijken, hing met zijn rug naar de deur over zijn toonbank gebogen, mogelijk voorzien op alles maar duidelijk niet op de komst van mogelijke klanten.

We tikten op de open deur en hij sprong op, zich meteen ontpoppend tot door de wol - katoen eigenlijk - geverfde man van het vak. Hij leek in niets op zo’n door een ringetje getrokken windbuil zoals je ze bij ons in kledingszaken wel eens ziet rondhuppelen maar straalde uit iemand te zijn die het textiel én de verkoopstechnieken in de vingers heeft.

Dino vertelde, zijn kwaliteitswaren onderwijl uitstallend, al ruim veertig jaar mannen in keurige uitmonstering te helpen steken op een dusdanig bevredigende wijze dat ze hem die taak levenslang bleven toevertrouwen. Zijn Engels was pover maar beter dan ons Italiaans en eigenlijk, dankzij het expressieve gejongleer met de handen, grotendeels overbodig.

Hij schatte met één oogopslag mijn maat en stelde, toen ik een hemd had aangetrokken, tot zijn zichtbare genoegen vast dat zijn ervaring hem weer eens de beste diensten deed leveren. ‘Perfetto’ hoeft geen vertaling, zeker niet wanneer begeleidend de vingers tegen de duim geduwd naar de lippen gaan en die hand openvallend als een ontluikende bloem weer richting wereld vertrekt nadat de lippen een niet waarneembare maar duidelijk te vermoeden zoen op de vingertoppen drukten.

Dan ga je overstag. Je keert de rug niet naar iemand die zes, zeven ingenieus verpakte hemden uit de dozen haalt om je terwille te zijn. Trouwens, wanneer komen we nog eens in Genua?

Toen hij aanvoelde dat we negen naar een tweede, mogelijk derde hemd haalde hij een broek van het rek, wijzend op de zelden in die voordelige verhouding voorkomende combinatie van prijs en kwaliteit maar hing het pantalon ook weer meteen op zijn plaats toen hij aanvoelde zijn commerciële succes in het gedrang te brengen door overmoed. Zonder dat talent om perfect het verschil te vatten tussen verleiden en overdrijven had hij zijn zaak nooit vier decennia drijvende gehouden. Dino’s fijne gevoel voor timing leverde zelfs nog een bijkomende aankoop van een das op, door hem dan weer passend beantwoord door een bescheiden maar bijkomende korting aan te bieden middels het neerschrijven op een klein papiertje van het verwachte eindcijfer, daar met zijn pen een haal door te trekken, er een lager bedrag onder te zetten en me daarop knipogend aan te kijken. Wij begrepen elkaar. Deze transactie maakte van ons bondgenoten in die hoedanigheid van wederzijdse weldoeners.

De rest was afwerking. Hij pakte vaardig het aangeschafte in terwijl hij zich bekloeg over de inflatie - hij moest de hemden voor volgend seizoen inkopen tegen een hogere prijs dan degene waarvoor hij de voorliggende exemplaren aan mij liet - en het waren al zo’n moeilijke tijden voor de kleine kledingszaken. Enkele jaren geleden was hij moeten verkassen van het ruime pand beneden naar deze krappe bovenverdieping. Hij had alleen de vitrine kunnen behouden want anders, signora e signore, hoe zouden de mensen zijn winkeltje zelfs nog maar vinden? Hij onderbrak het inpakwerk om de handen theatraal ten hemel te heffen maar herwon meteen zijn glimlach toen we hem meenden te herkennen in een jonge dandy op een zwartwitte foto aan de wand.

We hadden toch zeker de Chiesa del Gesù e dei Santi Ambrogio e Andrea al bezocht? Hij zou ons buiten graag de weg wijzen want die moesten we echt gaan bekijken.

Signor Dino daalde na voldoening van de rekening - de tijd die het vroeg vooraleer zijn toestel mijn ingetikte code herkende, overbrugde hij met het elk ongemak relativerende ‘ah, questa è l'italia’ - mee de treden af, gesticuleerde ons op straat gekomen de juiste richting uit, wuifde nog eenmaal, weer breed glimlachend, keerde zich om en wandelde terug naar zijn kleine textielhertogdommetje.

Ciao maestro Dino.

Ik ben al beginnen sparen want bovenaan de lijst ‘te bezoeken als we nog eens in Genua komen’ staat het winkeltje van maestro Dino.

Deze zondagse mijmering verscheen op Facebook op 28 augustus 2022.