"Vivaldi? De motor draait nog, maar de auto gaat niet vooruit"

Peter De Roover vertelt ons met gevoel voor humor dat hij met “alles laat begon”. Hij stapte na 30 jaar in het onderwijs de partijpolitiek in en de Vlaams-nationalist probeert sindsdien de verloren tijd in het halen, met een gedrevenheid die zijn tegenstanders al eens hard aankomt.

We voelen dat er binnen Vivaldi twijfels rijzen over de uitstap uit kernenergie. Is dit jouw mening?

“De afgelopen jaren zijn de standpunten over dit complexe onderwerp geëvolueerd, maar onze fractie is alvast nooit voorstander geweest van de sluiting van alle nucleaire centrale. Ik denk dat kernenergie geen doel op zich is, maar wel een deel uitmaakt van een gezonde  energiemix hebben die bevoorradingszekerheid en betaalbaarheid combineert met een adequaat antwoord op de klimaatdoelstellingen.”

“De regering kan op politiek vlak niet rechtvaardigen dat zij de btw op gas niet verlaagt naar 6% omdat gas slechts is voor het klimaat, en tegelijk C02-arme kerncentrales vervangen door gascentrales. De mensen zijn daar terecht verbijsterd over. Ik kan u alvast vertellen dat tijdens de regeringsonderhandelingen iedereen het erover eens was om de twee jongste kerncentrales te behouden en zelfs uit te kijken naar nieuwe kerntechnologieën. De instap van Ecolo/Groen in de regering kwam er met die kostprijs. Dat is hun symbooldossier, dat ze ten allen prijs willen binnenhalen. Alleen staan ze steeds eenzamer. De Open Vld sputtert tegen, bij CD&V klinkt ook heel wat gemor… Vivaldi is er slecht aan toe, maar heeft het zelf gezocht.”

Laten we doorgaan met energie. Er zijn op korte termijn maatregelen genomen om de stijgende facturen van de burger te verlichten, maar de discussies zijn daarmee niet gaan liggen…

“De regering kwam in actie, maar het was laat en te weinig. De allerarmsten kregen de meeste hulp, maar de ‘working poor’, die daar net boven liggen, heeft ook veel te lijden. En als je sommige bedragen hoort begrijp je dat mensen panikeren. De tijdelijke btw-verlaging geldt overigens niet voor gas, terwijl de meeste Vlaamse huishoudens dat wel dagelijks verbruiken en die prijzen het sterkst zijn gestegen. Niet iedereen heeft overigens de mogelijkheid om zijn verbruik te verlagen. Wanneer uw kinderen thuis zitten in quarantaine, gaan jullie dan de verwarming uitdoen? Ik vraag me af waarom de regering zo laat ingreep, terwijl de prijzen al maanden de pan uit rijzen. Voor de toekomst zijn we het idee om de accijnzen te herzien en zo meer stabiliteit te beogen best genegen, maar het is een complexe kwestie. Er zijn echter oplossingen, te beginnen met het langer openhouden van de kerncentrales om zo onze afhankelijkheid van het dure gast te beperken, en door het geld te gaan zoeken bij de producenten die geld verdienen met de huidige crisis. Het probleem is dat de politiek té hoge verwachtingen heeft opgewekt bij de burgers.”

Over naar de arbeidsovereenkomst, die u nogal mager vindt. De N-VA is voorstander van het afbouwen van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd en een verdere regionalisering van het arbeidsmarktbeleid, maar u stelt dat er ook dringend werk gemaakt moet worden van activering…

“Dit akkoord is niet meer dan een druppel op een hete plaat. Concreet is er zo goed als niets nieuws beslist, enkel opgewarmde kost. Zelfs Hilde Crevits (CD&V-minister van Werk in Vlaanderen) vond dat onvoldoende en gaf aan dat de federale regering al te gemakkelijk de bal in het regionale kamp legt voor de activering van de arbeidsmarkt. Om de sociale zekerheid te vrijwaren moeten we echt tot een ​​werkgelegenheidsgraad van 80% komen en met dit plan geraken we daar niet. Vooral in Vlaanderen kampen we met een groot aantal vacatures en moeten we maximaal om bepaalde categorieën van mensen een kans te geven op de arbeidsmarkt. Ik geef je een voorbeeld. Een persoon met een burn-out, en dat zijn er veel, wil op een gegeven moment misschien weer rustig aan aan het werk, een dag of twee per week. Vaak durft men nu de sprong niet te wagen, uit angst uitkeringen te verliezen als het mis gaat. Waarom geen doorlopende uitkering garanderen bij gedeeltelijke werkhervatting? Niet alles is zwart of wit. Ons belastingstelsel moedigt het niet aan en komt meteen met een hele boel administratieve rompslomp. Door activeringsmaatregelen te nemen en beroepsmobiliteit te stimuleren, zouden volgens ons plan potentieel van 60.000 tot 65.000 mensen per jaar snel weer aan het werk kunnen. We moeten flexibel zijn, meer ruimte geven aan deeltijds werk om zo onze arbeidsmarkt in de 21e eeuw te brengen.

Energie, werkgelegenheid… U bent zeer kritisch op Vivaldi, maar men slaagt er toch telkens in om een deal te sluiten?

“Vivaldi? De motor loopt, maar de auto beweegt niet. Ze staat vast in ralenti. In al die thema's staat het spreekwoordelijk huis in brand, maar de regering blijft rustig binnen zitten, gooit er een emmer water tegenaan en denkt dat het daarmee opgelost is. In alle dossiers, en dat komt vooral door het feit dat er 7 partijen in de Vivaldi zitten, zijn de genomen maatregelen onvoldoende. Bric-à-brac.

Een kort woord over de pandemiewet. Het is net met drie maanden verlengd, maar uw fractie heeft besloten om in beroep te gaan bij het Grondwettelijk Hof. Niet te laat?

“Als ik de regering vraag wat deze wet doet dat niet via het parlement zou kunnen gaan, blijft me men mij telkens het antwoord schuldig. Toen Sophie Wilmès nog premier was, hebben we vanuit de Kamer al alle nodige bevoegdheden te geven om de urgentie van de crisis het hoofd te bieden, omdat dat toen gezien de onbekendheid van de situatie het beste was om te doen. Maar we zitten niet langer in zo’n crisissituatie. Niets rechtvaardigt de recente verlening van de epidemische noodsituatie, niet op epidemiologische vlak en niet op democratisch vlak. Ik pleit ervoor om alle resterende beperkingen aan het parlement voor te leggen. De hoorzittingen over de vaccinatieplicht hebben ook de toegevoegde waarde van het parlementaire debat aangetoond.”

In Vlaanderen blijft extreemrechts punten winnen in de peilingen. Zou de N-VA ooit de handen ineen kunnen slaan met het Vlaams Belang?

"Het Vlaams Belang is een goed georganiseerde partij op sociale netwerken. Maar is het 100% representatief voor de Vlaamse opinie? Neen, maar het mag ook niet worden genegeerd. Wat ons van hen onderscheidt, is dat ze nooit aan de macht zijn geweest. En het is een veilige gok dat ze dat ook nooit zullen zijn. Ze hebben zich nog niet moeten verantwoorden over de verdiensten of de haalbaarheid van een politiek project."

"Ze kunnen daarom de ene dag een uiterst rechts politiek discours erop na houden, de volgende dag een uiterst links economisch verhaal, de ene dag zijn sterk pro-Amerikaans om de dag erna te zeggen dat Rusland niet helemaal ongelijk heeft over dit of dat onderwerp. Ze kunnen zich bijna alles veroorloven, want niemand kan het hen kwalijk nemen dat ze hun verplichtingen niet zijn nagekomen.

We stellen u nogmaals de vraag: kunnen de N-VA en het Vlaams Belang ooit een alliantie bezegelen?

"Die vraag moet u aan het Vlaams Belang stellen. Ik zie niet in hoe ik met hen een programma zou kunnen uitvoeren waar iedereen zich in zou kunnen vinden. Als zich op een dag de kans voordoet? Ik zie niet in hoe ze het zouden doen. Ze moeten zich eerst omvormen tot een 'frequenteerbare' politieke partij. Kan de partij dat doen zonder haar achterban te verraden? Het is aan hen om daarop een antwoord te formuleren. Ik respecteer de gekozen vertegenwoordigers van het Vlaams Belang niet meer of minder dan mijn andere collega's. Maar ze bepalen noch mijn politieke actie, noch mijn agenda als N-VA-fractievoorzitter. Eerlijk gezegd hebben ze ons niets te leren ook: onze fractie levert inhoudelijk stukken beter werk af.

Uw natuurlijke bondgenoot is dan toch eerder de CD&V…?

"Daar is zeker een gemeenschappelijke basis. We delen een groot aantal waarden die we respecteren en ook willen doorgeven."

Waarin verschilt de N-VA?

"Er zijn de traditionele partijen die aan de macht zijn en de anderen die dat niet zijn. De N-VA is tegenwoordig beide tegelijk: enerzijds zitten we mee in het zadel (in Vlaanderen, red.) maar tegelijk behouden we ons het recht recht voor om kritisch te zijn over het systeem. Het is vaak een hachelijke oefening, maar wel spannend."

U hebt het niet altijd makkelijk in de Vlaamse overheid...

"In een een coalitieregering (N-VA, CD&V, Open Vld) kan je nu eenmaal niet altijd volledig je zin krijgen. Die tweespalt was vooral duidelijk bij het beheersen van de pandemie, wat een evenwichtsoefening is. De gezondheid van de burgers primeert, maar wij hebben altijd getracht om ook het mentale welzijn mee te nemen in de besluitvorming. Jan Jambon stond daarbij al te vaak alleen, maar we hebben altijd het compromis binnen het Overlegcomité willen respecteren. Jan Jambon is onberispelijk loyaal geweest, in tegenstelling tot sommige andere excellenties. Dat weet iedereen trouwens. Deze loyaliteit komt echter met een prijs: je verliest punten op het gebied van politieke positionering."

Het standpunt van de Vlaamse regering over een aantal grote dossiers is niet duidelijk...

"Ik ben ervan overtuigd dat sommige dossiers in Vlaanderen ingewikkelder te beheren zijn dan veel dossiers op federaal niveau."

Hoe ziet u de toekomst van de N-VA? Uw voorzitter Bart De Wever zal waarschijnlijk niet eeuwig leven?

"Niemand leeft voor altijd, zelfs Bart De Wever.  We hebben nu twee ondervoorzitters die sterk aanwezig in het publieke debat en de media. Tien jaar geleden was er Bart De Wever en dan… niets, de woestijn. Dit is tegenwoordig niet meer het geval. Momenteel tellen we meerdere prominente persoonlijkheden binnen onze partij.

Gevraagd naar waar hij zichzelf over 5 jaar ziet blijft hij ons het antwoord schuldig. Hij weet het niet. Deze geschoolde econoom, verkozen in 2014, pas getrouwd met de Antwerpse schepen N-VA Els Van Doesburg, denkt "misschien wel een brood te kunnen bakken".

"Die passie heb ik dan toch gemeen met Paul Magnette", zegt hij. Een teken voor de toekomst? "Wie weet. We kunnen het dan 'de brood-entente noemen", grapt hij. Misschien kunnen ze op een dag samen een kleine ambachtelijke bakkerij beginnen... "Dat behoort tot de mogelijkheden, maar ik wil toch eerst afwachten of ik van zijn gebakken brood geen last van maagzuur krijg."

Interview verscheen in La Libre op 19 februari 2022.