Media, metaforen en mayonaise

Het lijkt me geen betreurenswaardige evolutie. Toen ik nog opereerde in het middenveld liet ik in een interview een ‘vette vis’ te water en die beeldspraak werd nadien gretig overgenomen. Hij lokte op zijn beurt de ‘borrelnootjes’ uit. Onze metafoorkeuze verraadt onze bourgondische inborst, want het beeld van rijk gevulde tafelen is doorgaans niet ver weg.

Zoals bij ‘de mayonaise pakt (niet)’, een beeldspraak die vandaag nog in het halfrond werd gebruikt. Daarmee glijden we naadloos in de actualiteit want Kris Peeters’ mayonaisewet deed nogal wat stof opwaaien, tot bij de BBC toe. Het leverde hem vinnige cartoons op, zoals deze waar Alexis Tsipras zegt te werken aan de redding van Griekenland, een Iraanse ayatollah aanvult dat hij zijn aandacht aan nucleaire ontwapening wijdt, waarop onze minister van Werk afsluit met de mededeling dat hij bezig is met een nieuwe mayonaisewet.

Akkoord, politici vormen een gevaarlijke mensensoort. Als ze iets doen, dan leidt dat snel tot beperkte vrijheid, nieuwe verplichtingen, bijkomende regels, extra belastingen. De creativiteit kent geen grenzen als het erop aankomt de indruk te wekken dat wij, de politieke klasse, de wereld aan het redden zijn. Valt er dus zo’n woord als ‘mayonaisewet’, dan is opletten gepast.

Maar de indruk die met één snijdend beeld wordt geschetst als zou Kris Peeters alleen met mayonaise bezig zijn, is natuurlijk zo fout als beweren dat ministers uitsluitend onledig zijn met het schikken van hun das (een bezigheid waar je ze wel eens op kunt betrappen).

De tekening is zeker grappig en de cartoonist heeft ervoor gekozen liever een glimlach bij de lezer op te wekken dan informatief te zijn. Het veelgebruikte cliché dat één beeld meer zegt dan duizend woorden zakt bij deze in als een mislukte soufflé. Je komt dichter bij de waarheid met de stelling dat één beeld meer kan manipuleren dan duizend woorden. Spijtig dat ik niet kan tekenen want de boodschap zou natuurlijk zoveel sterker overkomen in de vorm van een cartoon.

Je zal het als minister maar meemaken dat de media een klein onderdeeltje van je bezigheden onder de schijnwerpers plaatsen omdat dicht-bij-het-bednieuws lekker scoort en daarna op je bord krijgen dat je alleen daarmee bezig bent.

Erover waken dat verbruikers weten wat er zit in potten met smeuïge gele blubber lijkt niet zo’n gekke bezigheid. De indruk wekken dat politici alleen of zelfs vooral met ‘brol’ bezig zijn, is een vorm van plat populisme die geen ondersteuning in de reguliere media verdient.

Gepubliceerd in dS avond, de digitale avondkrant van De Standaard, op 16 juli 2015, hier op 17 juli 2015.

Foto: schutblad dS Avond

TIP: Dankzij internet kunnen wij ook veel mensen bereiken buiten de klassieke media om. Help daarbij en deel dit artikel. Gewoon op de knop hieronder drukken.