Langer werken is ook winnen

De Morgen

Langer werken is ook winnen

Laten we de pensioenleeftijd verlagen tot pakweg 45 jaar en de jeugdwerkloosheid is opgelost. Dat volgt uit de vreemde logica van de open brief die een aantal academici gisteren verspreidden in de media. Ze vinden dat de pensioenhervorming er 'op een drafje' wordt doorgedrukt. Vreemde bewering, als we weten dat je met geen kettingzaag door de stapel wetenschappelijk werk over de toekomst van pensioenen geraakt.

Die wetenschappelijke inbreng is van groot belang, maar ook mythes kunnen in een zogenaamd wetenschappelijk kleedje gestoken worden. Zo is er de hardnekkige mythe dat 300.000 arbeidsplaatsen langer bezet blijven als we langer gaan werken. Het idee dat 'ouderen' de jobs van 'jongeren' inpikken, is van hetzelfde niveau als beweren dat vrouwen de jobs van mannen inpikken of vreemdelingen de jobs van inboorlingen. Zelfs Karl Marx beweert dat arbeid waarde creëert, dus ook die fronste gisteren zeker de wenkbrauwen bij het lezen van de krant.

Een tweede hardnekkige mythe zegt dat de pensioenen verlaagd worden. Die liggen vandaag al relatief laag. Als wij gemiddeld vier jaar minder lang werken dan de rest van de OESO-zone, dan betalen wij de kost daarvan collectief met lagere pensioenen. Vreemd toch dat een hervorming die de uitstapleeftijd in dit land gewoon naar hetzelfde niveau van het OESO-gemiddelde brengt, wordt neergesabeld als een gigantische sociale achteruitgang. Het mag ook nog weleens beklemtoond worden dat langer werken zal leiden tot meer loopbaanjaren en bijgevolg tot meer pensioenrechten en dus hogere pensioenen.

De hoop dat de toekomstige productiviteitsgroei zo hoog zal zijn dat een pensioenhervorming niet nodig zal blijken, getuigt toch van een onverantwoorde roekeloosheid die dicht aanleunt bij het casinokapitalisme. Een pensioensysteem moet gebouwd zijn op een solide basis, niet op drijfzand. Om te weten welk groeiniveau we in de toekomst halen, moeten we koffiedik kijken. Die productiviteitsgroei kan bovendien maar één keer uitgegeven worden. Gaan wij tegen onze kinderen zeggen dat wij de vruchten van hun toekomstige inspanningen al hebben toegewezen?

De structurele kost van de vergrijzing alleen in pensioenuitgaven is tegen 2060 4,2 procent van het bbp of dik 16 miljard in euro's van vandaag. Deze hervorming brengt structureel 1,7 procent van het bbp op, ongeveer het equivalent van wat leger, politie en justitieapparaat ons samen kosten. Zo zetten we een grote stap in het duurzaam maken van ons pensioenstelsel. Dat is een zaak van solidariteit tussen de generaties, waar de jongeren van vandaag toch wel recht op hebben.

Uiteraard zullen we in de toekomst langer moeten werken, een minderheid zal doorgaan tot 67. De toekomstige gepensioneerden die langer werken, gaan erop vooruit door betere pensioenen. Bovendien houden we het systeem betaalbaar. Langer werken is, kortom, in het belang van ons allemaal. Jammer dat sommige professoren sociaal beleid dat niet willen begrijpen.

De Tijd

'Pensioenhervorming is sociale achteruitgang'

In het parlement verzet de oppositie zich met hand en tand tegen het optrekken van de pensioenleeftijd naar 67 jaar. Volgens de socialisten is het onaanvaardbaar dat de meerderheid dat 'op een drafje' door het parlement probeert te krijgen, zonder duidelijk te maken wat de impact zal zijn. John Crombez (sp.a) en Elio Di Rupo (PS) zijn ervan overtuigd dat de verhoging van de pensioenleeftijd naar 67 jaar neerkomt op sociale achteruitgang.

Een advies van de Raad van State zegt dat ook met zoveel woorden, merken de socialisten op. In het advies van de Raad van State staat dat 'het voorliggende voorontwerp van wet een wijziging aanbrengt in de geldende pensioenwetgeving die zou kunnen worden beschouwd als een achteruitgang'. Bovendien vraagt de Raad van State dat de regering zou aantonen waarom de beoogde pensioenhervorming gerechtvaardigd is, met het oog op de leefbaarheid van het pensioen- stelsel.

Dat een groep academici in een open brief argumenteert dat de pensioenleeftijd helemaal niet moet worden opgetrokken naar 67, is koren op de molen van de socialisten. Volgens de tien academici, onder wie de demograaf Patrick Deboo-sere (VUB), is het optrekken van de pensioenleeftijd ondoordacht gebeurd en is er geen maatschappelijk draagvlak voor. 'Als iedereen twee jaar langer werkt, blijven er 300.000 arbeidsplaatsen bezet. Houden zij anderen niet van een job', vragen de academici.

De open brief kreeg meteen ook heel wat kritiek. 'Voor sommigen kan de pensioenleeftijd misschien op 35 gezet worden. De volgende generatie zal wel opdraaien voor hun zotternijen', tweette Ivan Van de Cloot in een reactie. 'Het discours 60-plussers houden arbeidsplaatsen bezet, is ronduit schandelijk', tweette arbeidsmarktexpert Jan Denys. En ook de N-VA reageerde door een tabel op haar website te zetten met een overzicht van hoe lang men in de rest van de wereld werkt. In België is de gemiddelde uitstapleeftijd 59 à 60 jaar, terwijl dat in de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) gemiddeld 63 tot 64 jaar is. 'Waarom onmogelijk gemiddelde uitstapleeftijd hier op niveau te brengen van buurlanden?' tweette N-VA-Kamerlid Peter De Roover.

Volgens de socialisten moeten mensen aangemoedigd worden om langer te werken, maar niet verplicht. En wat de regeringMichel doet, is volgens de sp.a en de PS helemaal onaanvaardbaar. Door tegelijk de wettelijke pensioenleeftijd op te trekken en de pensioenbonus af te schaffen komt het er volgens de socialisten op neer dat mensen langer voor minder pensioen zullen moeten werken. Volgens de socialisten probeert de regering de pen- sioenhervorming zonder veel debat door het parlement te jagen, omdat ze de impact van de hervorming niet wil duidelijk maken aan de mensen. Zo zal een poetshulp met een loopbaan van 40 jaar aan een minimumloon niet langer kunnen rekenen op een pensioenbonus van 83 euro per maand als ze tot haar 65ste aan de slag blijft. 'De afschaffing kost haar dus bijna 7 procent van haar al kleine pensioen', rekenden de socialisten uit.

Vooral vrouwen zullen het slachtoffer worden, benadrukte sp.a-Kamerfractieleidster Karin Temmerman nog. 'Het overgrote deel van wie tot 67 jaar moet werken, zijn vrouwen. Een groot deel van de werkneemsters heeft kortere loopbanen en daar heeft de regering geen rekening mee gehouden.' Een jonge onderwijzeres die haar loopbaan vier jaar heeft onderbroken voor de opvoeding van haar kinderen, kon met vervroegd pensioen vertrekken op 62 jaar, maar zal voortaan verplicht langer werken dan 65 jaar. 'De vrouwen zullen het gelag betalen', aldus Temmerman.

Crombez merkte nog op dat de regering ook geen duidelijkheid schept over hoe werkbaar langer werken zal zijn, noch over de financiering van het pensioenstelstel. De socialisten blijven pleiten voor een bijdrage van de hoogste vermogens, zoals ook de Pensioencommissie aanbeveelt. Zo'n bijdrage zou de meerkost voor de pensioenen kunnen opvangen. 'De regering-Michel is vertrokken als een tgv naar de muur en wil daar zo snel mogelijk geraken', besloot Di Rupo.

Wim Van de Velden

Gepubliceerd door De Morgen en De Tijd op 1 juli 2015, hier op 2 juli 2015.

 Foto: In de commissie sociale zaken © Belga  

TIP: Dankzij internet kunnen wij ook veel mensen bereiken buiten de klassieke media om. Help daarbij en deel dit artikel. Gewoon op de knop hieronder drukken.