Kerstmijmering over… De roekeloosheid van een lockdown

Over spelden gesproken: onze wortelloze kerstboom is ze aan een hoog tempo aan het verliezen. Rolluiken dicht, wat kaars- en discreet opgesteld sfeerlampen; deze weinige maar noodzakelijke omkaderende ingrepen volstonden om hem waardig door kerstdag te loodsen. Onze bezoekers, zoals bedoeld in het ootje genomen door de stemmige opstelling van de lichtbronnen, roemden zijn robuuste verschijning. De toenemende schraalheid bleef onopgemerkt, onze boom bewees zich als een betrouwbaar kerstsfeer opwekkend ornament.

De verstrengde coronamaatregelen lokten veel onbegrip uit maar wisten ten onzent het kerstfeest niet negatief te beïnvloeden en bij u wellicht evenmin. Zou het bij uitgesproken maar oncontroleerbare bezoekbeperkingen anders geweest zijn of hadden de rolluiken dan ook een ander doel gediend? De vraag stellen, is ze beantwoorden.

De overheden hebben bepaald dat bioscoopbezoek nu als een verboden vrucht moet beschouwd worden. Cinema-uitbaters bieden ze toch aan. Andere overheden laten weten het verbruik ervan oogluikend te zullen toestaan.

Waar het iets concreet kan betekenen, blijft menig Vlaming beschikbaar zoals in de vaccinatiecentra tot aangename vaststelling van prikbehoevenden blijkt. Vrijwillig staat de brave borst er nog graag; opgelegd haakt hij steeds meer af. Ook van nature wetsgetrouwe burgers beginnen milde vormen van anarchie toe te juichen.

Omdat namen-noemen niet past in een kerstmijmering, hou ik het er bij dat ik ‘enkele beleidsvoerders’ voorbije week hoorde verklaren dat ze bij de potentieel dreigende omikron-variant beter té voorzichtig zijn. Ik vertaal uit het Frans wat een - ik zei bijna dé maar ik zou dan zondigen tegen de belofte geen namen te noemen - vooraanstaand excellentie in de Kamer zei: “Misschien blijkt over een paar weken dat we te voorzichtig zijn geweest. Ik zou de eerste zijn om het toe te geven, maar ik doe dat liever dan toe te geven dat ik roekeloos ben geweest.”

Roekeloos? Is dat woord juist gekozen wanneer het gaat over niet-verstrengingen? Stelt ons bewindslid het niet wat te simpel voor? Alsof er geen prijskaartje hangt aan het afknijpen van sociale leven. Kan het niet even goed roekeloos te noemen zijn om maatregelen te nemen die mensen treffen in wat de mens kenmerkt als mens: samenzijn om dingen te doen, te scheppen, te beleven?

Er was eens een professor - zo beginnen moderne sprookjes - wiens artikel me toevallig onder ogen kwam. Deze Amerikaan van Duitse afkomst stelt in de States een opmerkelijke ommekeer vast. Ik vertaal: “De Verenigde Staten lijken nu klaar om op toekomstige golven te reageren met een collectieve zucht en een schouderophalen.”

Waarom? Omdat de mens dat bij crises na een tijd altijd al gedaan heeft. Onze bolleboos schrijft: “Toen ik opgroeide in Duitsland, was ik gefascineerd door nieuwsberichten over het leven op zeer gevaarlijke plaatsen. Inwoners van Bagdad of Tel Aviv leken zichzelf in gevaar te brengen door simpelweg te gaan winkelen of vrienden te ontmoeten voor een kopje koffie. Hoe, vroeg ik me met een mengeling van afschuw en bewondering af, kon iemand bereid zijn zo'n existentieel risico te nemen voor zo'n onbeduidend genoegen?”

Klopt want een onbeduidend genoegen is geen detail, het vormt net dat wat het leven waard maakt om geleefd te worden. Leven is niet alleen een zaak van aantal geademde jaren. Strenge beperkingen komen mogelijk de kwantiteit ten goede maar wel met verlies aan kwaliteit tot gevolg. Vandaar dat we wellicht in de volgende fase aan het schuiven zijn waarbij maatregelen tot indijken van de gevolgen van het virus meer en meer de plaats innemen van pogingen om het virus plat te slaan.

Ik verwed er een kerstbal op dat de meesten onder u de kwaliteit van het leven gisteren hoger hebben aangeslagen dan de kwantiteit. Die alcohol, de ovenhapjes vooraf, die (doorgaans aan Vlaamse kersttafels overtollige) hoofdschotel, de te zoeterige achterafs… neen, ze hebben uw leven allerminst verlengd. Daarvoor had u op selderstengels moeten knabbelen en plat water drinken, en ik bedoel daarbij geen in cocktailsaus gedipte groenteplukjes of een slok water tussen twee glazen zware bordeaux in. De meerderheid koos gisteren voor de kwaliteit van het leven, temidden van vrienden en familieleden, het risico op besmetting er bij nemend. De Nederlandse regering - nog strenger dan die in Brussel - was zo roekeloos onze noorderburen die levenskwaliteit te ontnemen.

Kerstdag doorbrengen op z’n eentje onder een ronkende zuigkap was zo veel veiliger geweest. Op een zonderling na deed niemand dat vrijwillig.

Geniet van de zondag-daarna!

Deze mijmering verscheen op Facebook op 26 december 2021.