Kerstmijmering

Klimaatopwarming? Wie ben ik om opties uit te sluiten maar we missen die kerstsneeuw al heel erg lang. Zo lang dat gerede twijfel zou kunnen rijzen of het fenomeen ten onzent ooit heeft bestaan.

Zelf smaakte ik het genoegen van zo’n sneeuwovergoten kerstdag, voor zo ver mijn geheugen hierbij de rol van betrouwbare gids wil spelen, de jongste halve eeuw nooit meer, wat snel smeltende waterachtige prutsvlokjes niet te na gesproken.

Vallen bij deze vaststelling de heren Crosby, Bing, veelvuldig uitvoerder, en Berlin, Irving, tekstschrijver, als manifeste leugenaars door de mand, bewust de wereldkluit belazerend, wanneer ze door talloze luidsprekers laten schallen ‘Just like the ones I used to know’? Verwijzen ze naar onbestaande herinneringen, maken ze zich schuldig aan het verspreiden van nepnieuws? Van blanke cismannen zou dat niet mogen verbazen.

Onderschat natuurlijk nooit de kracht van commercie maar let evengoed op met al te snelle gevolgtrekkingen. We bevinden ons op een sociaal medium maar daarmee is nu ook weer niet alles veroorloofd.

Genoemd nummer dateert van 1942 en dat jaar ligt al meer dan een halve eeuw achter ons, dientengevolge valt het niet in het hierboven door mij afgebakende tijdsgewricht.

Mijn vader zaliger beleefde die startjaren van ‘I’m dreaming of a white christmas’ wel bewust, al verkoos hij ‘Susa Nina’ of ‘Hoe leit dit kindeke hier in de kou’, en beweerde elk jaar weer dat het vroeger eerder veel dan weinig voorkwam dat de watten bedekking van de kerststal een verdienstelijk getrouwe weergave bood van de zich buiten voordoende weersituatie. Hij, hoewel matig Crosby-liefhebber, kon dus à décharge opgeroepen worden, voor zover hij als blanke cisman enige geloofwaardigheid geniet.

Uw dienaar kan alleszins getuigen dat het een levenslange indruk maakt het fenomeen minstens een keer te mogen beleven, mits dat zich in passend kader afspeelt.

Pakweg een jaar of zes - alleszins jong genoeg om lang opblijven als een uitzonderlijke gebeurtenis en dus bijzonder privilege te beleven - bij de familie in Turnhout - ook altijd speciaal voor die afgebogen Antwerpse tak van die stevige Kempische stam die ons gezin vormde - op kerstavond na de kroketten - het menu bood meer maar alleen de kroketten herinner ik me - wachtend om naar de nachtmis op te rukken. Deze keer was een klein kerkje aan de rand van de stad uitgekozen om ik weet niet meer welke reden. Nonkel Frans’ autoriteit in lokale kerkelijke aangelegenheden was onbetwist, tenslotte ging hij rond met de schaal in de Sint-Pieterskerk wat hem in mijn kinderogen behoorlijk dicht bij de paus situeerde. De ene Sint-Pieter leek mij de andere waard.

Allen de auto’s in, waarbij alleen al de vraag wie bij wie op de achterbank mocht plaatsnemen - zeker niet in het al te bekende karretje van de eigen vader! - in grote mate bijdroeg aan de opwinding.

Dat jaar vierden we kerst dus in de sneeuw, naar mijn herinnering lag die metershoog maar de jaren duwden de correcte waarneming graag weg ten bate van een meer te koesteren versie. Dat voordeel bieden jaren.

Met klein hartje achter in nonkels Ford de chauffeur avontuurlijk een weg door de middernachtelijke sneeuw zien banen, de koplampen die hogelijk bijdroegen aan de zonderlinge sfeer, uitstappen en tussen fluisterende kerkgangers over knisperend sneeuw wandelend, het knuistje in moeders warme hand gewrongen, naar de felle verlichting achter de deur van de kapel - veel meer was het niet, beweert mijn geheugen -, een vol gebedshuis, wolkjes uit monden die eens binnen alleen gewijde stilte produceren, de priester met brede armgebaar de hemel omvattend - het betrof niet zomaar een samenkomst van schepselen, de Schepper was er Zelf bij -, de plechtige muziek zo anders klinkend als wat doordeweeks banaal uit de radio rolde, de slaap die de plaats van de verwondering poogde in te nemen door de grens tussen beide te vervagen, de kou die mee in het verzet ging tegen de vaak, de heiligenbeelden die leken te leven, wierook… wakker worden wanneer de Ford stopt voor tantes huis waar het gelegenheidsbed met de verse, witte, knisperende lakens op het uitgeputte grut wachtte voor wat restte van de kerstnacht.

Wie het als kind tenminste één keer meemaakte, kan er voor de rest van het leven levendig van dromen.

Zalige kerstdagen gewenst, lieve lezers en lezeressen.

Facebook, 24 december 2023