Doe/laat de rijken de crisis betalen/oplossen*

‘Doe de rijken de crisis betalen’. Die slogan van de PVDA doet het beter dan de partij zelf en dat is maar logisch ook. Zeg nu zelf: het idee dat wij, gewone burgers, pijnloos door de crisis kunnen geraken als anderen, vuige en grijpgrage egoïsten, voor de rekening opdraaien! Er zijn drogere dromen.

Zo’n gepersonaliseerd verhaal als dat van Marc Coucke gaat er in zo’n periodes van zware opgelegde inspanningen in als zijn familienaam. ‘Mag een mens dan geen beetje succes hebben en waarom die broodnijd’, klinkt het bij de ene. ‘We hebben juist meer Omega Pharma’s nodig.’ Terechte opmerkingen. ‘Mogen we van iedereen verwachten om correct en naar draagkracht mee de belastingdruk te dragen’, reageert de andere. Even juist.

In die molensteen wordt de nuance dikwijls vermalen tussen enerzijds afgunst en anderzijds blinde adoratie voor de goed presterende ondernemer.

Met dat alles kreeg het thema van de vermogensbelasting een gezicht. Of neen, de vermogenswinstbelasting. Enfin, de rijkentaks. Dat woord doet het helemaal: doe de rijken de crisis betalen.

Simplismen, clichés en karikaturen zijn daarbij dus nooit ver weg. Tja, dat is politiek zeker. En mensen dienen nu eenmaal opgehitst.

Waar staat de N-VA? Aan de kant van de rijken natuurlijk. Onze partij doet de brave mensen de crisis betalen, klinkt het verhaal dat de linkse oppositie gretig probeert te slijten.

Tussen alle populisme – waar alle zijden zich bezondigen, laten we eerlijk zijn – door, blijven er wel een aantal feiten waar we toch echt niet aan voorbij willen gaan. Dat in dit land zowat een gigantische 54% van het bruto binnenlands product via de overheid wordt besteed, is er zo één. Dat belastingen op arbeid economisch de meest fnuikende zijn, is er een ander. Dat die situatie werkloosheid veroorzaakt, ook daar zijn de meesten het wel over eens.

Meer moet dat echt niet worden, die overheidsaanslag. Dat is het punt waar wij de hakken in het zand zetten. Daarbij loeren er kapers op de kust. Ze varen soms onder de vlag van de vermogenswinstbelasting, fundamenteel te onderscheiden van vermogensbelasting, het banier dat nog snoder zeerovers in de top voeren. Voor vermogensbelastingen pleiten zelfs de socialisten niet, want daarop werd al correct belastingen betaald. (Ik bedoel op vermogens, niet op socialisten.)

Nog meer belastingen per saldo kan echt niet. Dat is het punt waar wij de hakken in het zand zetten.

Zo’n vermogenswinstbelasting zou kunnen misbruikt worden om gaten in begrotingen weg te werken. Dan wordt het een nieuwe belasting die lekker bij de rest wordt gevoegd. Nog meer fiscale versmachting dus.

‘Niet met ons’, lieten meerdere N-VA’ers de voorbije dagen nog eens horen. Terecht. Het beest mag dan sympathiek vermogenswinstbelasting heten, het is wel het soort pluchen troetel dat de baby evengoed kan versmachten als je niet oplet met het gebruik er van.

Onze ambitie gaat uiteraard verder dan ‘niet nog meer belastingen’; we willen minder lasten, in het bijzonder op arbeid. Dat is geen kattenpis in tijden waarin al stevig moet bespaard worden. Maar dat hoeft ons niet te veroordelen tot stilstand.

Oud-reclamegoeroe, ondernemer en columnist Guillaume Van der Stichelen schreef een zeer aan te raden stukje waarin hij Marc Coucke prijst omdat die het publieke debat verkiest boven de hangmat. Van der Stichelen stelt daarin uit eigen ervaring vast: ‘De fiscus stimuleerde de verkoop van aandelen en ontmoedigde de aanwerving van personeel’. Een misstand, ook vanuit economisch oogpunt.

Onder de juiste voorwaarden vormt een taxshift een zeer concrete invulling van onze N-VA-doelstelling: meer ruimte geven aan een activerend ondernemingsklimaat.

Elke mogelijkheid om daar iets aan te doen, willen we dan ook zeer graag onderzoeken. Dat hebben we donderdag bij monde van fractieleider Hendrik Vuye duidelijk gemaakt in de Kamer. Minister van financiën Johan Van Overtveldt sprak in dezelfde zin.

Een verlaging van de lasten op arbeid financieren met een vermogenswinstbelasting is voor ons zeker een optie, uiteraard mits aan de passende voorwaarden te voldoen. Het moet gaan inkomens die nog niet werden belast; bescheiden spaarders moeten vrijgesteld worden; er moet rekening mee worden gehouden dat er ook vermogensverliezen bestaan en de opbrengst wordt, zoals gezegd, meteen en integraal omgezet in vermindering van andere, economisch meer stimulerende belastingen.

Onder die voorwaarden vormt zo’n taxshift, belastingverschuiving, een zeer concrete invulling van onze N-VA-doelstelling: meer ruimte geven aan een activerend ondernemingsklimaat. Het is tegen de achtergrond van de emotionaliteit in het debat misschien moeilijk aan te nemen maar in principe zit hier een win-win in voor iedereen (van goede wil). Kortom, we kunnen de bovenvermelde molensteen breken.

Voor wie nu de toeters en trompetten wil bovenhalen: daarmee is de jackpot niet aan het rinkelen geslagen. De inspanningen zullen moeten blijven wat ze zijn. Bovendien: zo’n correcte taxverschuiving concreet uitwerken is een technisch huzarenstukje. Er om stuntredenen snelsnel wat kunst-en-vliegwerk doordrukken, is wel het slechtste wat we kunnen doen. De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens. Vandaar onze strikte voorwaarden. Kan daar niet aan voldaan worden, dan eindigt het allemaal bij het formuleren van goede bedoelingen. Het idee  van een correcte, eerlijke en economie-stimulerende taxshift zal in een regering met N-VA niet uitdraaien op nieuwe taxshit.

Gepubliceerd op 15 november 2014.

Foto: een gebroken molensteen

TIP: Dankzij internet kunnen wij ook veel mensen bereiken buiten de klassieke media om. Help daarbij en deel dit artikel. Gewoon op de knop hieronder drukken.