Coucke heeft (zeker op één punt) ongelijk

Beschikken de vakbonden over een speciale engelbewaarder of is het gewoon ‘hoerenchance’? De buitensporige rellen in de rand van de betoging van 6 november deden hun imago geen goed. Maar op het verhaal dat de syndicaten willen inprenten bij de brede bevolking – de regering laat de rekening betalen door jan-met-de-pet en ontziet de vermogenden – werd de voorbije dagen een flinke laag vaseline aangebracht, zodat de boodschap gemakkelijker binnen schuift.

Het schandaal van de zogenaamde luxleaks, de route via het Groothertogdom waardoor 343 grote bedrijven en rijke families een heel flinke som belastingen konden ontwijken, kwam voor de vakbonden als geroepen. Deze regering heeft daar weliswaar niets mee te maken maar die indruk werd in vakbondskringen wel graag gewekt.

Terecht verwachten mensen, die nu serieuze inspanningen moeten leveren, dat de overheid maatregelen neemt om dergelijke immoreel gedrag van veelverdieners aan banden te leggen. De vorige regeringen hebben dat dus duidelijk nagelaten, aan deze om het beter te doen.

Een dag later komt het nieuws dat de verkoop van Omega Pharma 1,45 miljard aan meerwaarde oplevert waarop geen cent belastingen verschuldigd is. Dat België een hel is voor wie van arbeid leeft en een paradijs voor kapitalisten, zo klonk het in de media, is hiermee wel aangetoond.

Oprichter Marc Coucke verdedigde zich voor de camera’s. Technisch gesproken heeft Coucke, die zelf naar eigen zeggen een aandeel van 600 miljoen zal vangen aan de deal, zich uiteraard niet te verantwoorden want hij heeft geen enkele wet overtreden. De pleidooien voor een vermogenswinstbelasting krijgen daardoor natuurlijk wel wind in de zeilen, want wat wij als loontrekkenden verdienen, ontspringt de taxatiedans niet.

Dat zo’n vermogensgroeibelasting technisch niet zo eenvoudig is, wordt er dan weer minder gemakkelijk bij verteld. La donna è mobile beweert Giuseppe Verdi in de opera Rigoletto. Dat is voor kapitaal nog veel meer het geval, want groot geld kent geen grenzen. Voor je het weet ontspringen echt grote vissen zo’n eventuele vermogenswinstbelasting via een of andere Luxlek en krijgt de brave spaarder er nog een fiscale klap bij. Maar dat mag geen argument zijn om de zoektocht naar correcte belastingheffing op te geven. In de loop van de regeerperiode de fiscaliteit ‘verschuiven naar vermogen kan ook’, liet onze N-VA-minister van financiën Johan Van Overtveldt noteren in De Standaard van 5 november.

Terug naar de fortuinlijke Coucke. Diens verdediging voor de televisie klonk niet zo gek. Hij had liever 27 jaar lang minder lasten betaald op arbeid, zijn werknemers meer laten verdienen en nu een vermogenswinstbelasting geslikt, vertelt de euromiljardair. Daarmee suggereert hij meteen een tax shift van arbeid naar vermogensaangroei.

Zijn vaststelling dat België geen efficiënt bestuurd land is, kan ook moeilijk worden tegengesproken. Ook met zijn oproep voor meer Omega Pharma’s – lees meer ondernemingslust – zodat de taart groter wordt, slaat hij de nagel op de kop. De bewering dat hij die 600 miljoen doeltreffender kan inzetten dan de overheid dat doet, zal ook wel niet ver bezijden de waarheid liggen.

‘Vadertje Staat’ blijft even hongerig. Of Koeke mee doet of niet.

Maar vanaf dit punt begint hij toch uit de bocht te gaan. Hij wekt namelijk de indruk dat de overheid het slachtoffer zou zijn wanneer hij geen belastingen betaalt op die meerwaarde. Ook fraudeurs – wat Coucke in deze zaak dus niet is – proberen hun geweten zo te zuiveren. Ze doen zich graag voor als een soort David die de grijpgrage klauwen van overheid Goliath te slim af is en rekenen dan op applaus van al degenen die ook van mening zijn dat we teveel belastingen betalen; iedereen dus. De overheid vangt nu al zo’n 54% van alle economische activiteit in dit land, dat zal wel volstaan zeker?

Achter die redenering schuilt echter een al dan niet bewuste denkfout. Stel u een land met vier inwoners voor; Koeke, Parein, Delacre en Leo. De overheid van dat land meent 60 euro nodig te hebben en heft bij elk 15 euro. Als inwoner Koeke zijn rug keert en zich weet te onttrekken, dan valt het inkomen van die overheid natuurlijk niet terug op 45 euro. Parein, Delacre en Leo zullen in plaats van 15 euro er elk 20 moeten neerleggen. ‘Vadertje Staat’ blijft even hongerig. Of Koeke mee doet of niet, maakt voor het eindbedrag geen verschil. Parein, Delacre en Leo moeten deze tax shift slikken, niet de staatskas.

Coucke leert de overheid geen lesje. Het bedrag dat hij niet moet betalen, verschuift naar onze belastingbrief. Wij zijn de pineut.

Het is natuurlijk volkomen terecht dat Johan Van Overtveldt beklemtoont dat verschuiven van belastingen niet mag uitdraaien op een verhoging van de globale fiscale druk. Want dat beslag van 54% is echt wel meer dan genoeg. Het zou wellicht al wat helpen als ook de vakbonden dat even wilden erkennen.

AANVULLING (20:49u): Marc Coucke had het in 2013 op 'Reyers laat' over vermogens(winst)belasting en zei daarover (hier klikken).

Gepubliceerd op 8 november 2014.

Foto: Koeken en koekjes.

TIP: Dankzij internet kunnen wij ook veel mensen bereiken buiten de klassieke media om. Help daarbij en deel dit artikel. Gewoon op de knop hieronder drukken.