'11 juli mag geen blank feest zijn'

"In de loop van de vorige eeuw heeft Vlaanderen gelukkig al ontdekt dat ook arbeiders en vrouwen mede-eigenaars zijn van onze democratie", zegt Peter De Roover in een exclusief interview in uw krant. "Nu moeten we ongegeneerd durven te stellen dat hetzelfde geldt voor mensen met een andere etnische achtergrond. Ook de Vlaamse Beweging moet dat doen, als ze consequent wil zijn met haar principes."

Niet alleen de N-VA lanceert op deze 11 juli nieuwe ideeën rond de feestdag van de Vlaamse Gemeenschap. Ook de beweging Gentse Lente wil een moderne betekenis geven aan de feestdag. Zij organiseert vandaag de eerste editie van de Flamigrantendag, waarbij landgenoten van vreemde origine worden opgeroepen om mee te feesten met Vlaanderen. In Gent zullen onder anderen Tunesische muzikanten liedjes van Will Tura brengen, met het nummer Omdat ik Vlaming ben als apotheose.

Peter De Roover heeft vandaag geen tijd om deel te nemen aan de officiële vieringen van 11 juli. "Ik moet op een aantal plaatsen gaan spreken", zegt hij. "Wie kok is, kan nooit Kerstmis vieren, hé."

Het voormalige boegbeeld van de Vlaamse Volksbeweging (VVB) zit tegenwoordig in de Kamer namens de N-VA. Deze week leverde de VVB kritiek op de Vlaamse partijen, omdat die geen communautaire agenda meer zouden hebben.

"Ik begrijp dat wel", zegt De Roover. "De VVB móét die rol spelen. De N-VA speelt een andere rol. De VVB kan focussen op de vraag wat er met Vlaanderen moet gebeuren, de N-VA is bezig met de vraag hoe we onze doelen kunnen bereiken. Na de verkiezingen van 2014 hebben we jammer genoeg geen bondgenoten gevonden om ons streven naar confederalisme te kunnen realiseren. In een democratie betekent kiezen vaak verliezen. Dat is soms best frustrerend. Maar wij zijn niet uit op een staatsgreep. Een boer die moet ploegen, maakt zich ook vuil. Dat neemt niet weg dat het communautaire thema voor ons springlevend blijft."

Wat valt er op 11 juli precies te vieren?

Peter De Roover: Officieel vieren we de Guldensporenslag van 1302, maar ik denk dat 13.02 voor de meeste Vlamingen vooral het tijdstip van de dag is waarop de lunchpauze afloopt (lacht). Toch valt er best iets te vieren, als je bedenkt vanwaar we komen. Het Nederlands is nu de officiële voertaal in Vlaanderen, en de Vlamingen zijn niet meer de zandscheppers van weleer. Ook politiek staan we op de kaart. De pioniers van de Vlaamse Beweging zouden verbaasd zijn als ze konden zien wat we hebben bereikt. Voor mij is 11 juli niet zozeer de herdenking van de slag die onze voorouders in 1302 hebben geleverd, maar vooral die van de overwinning van het soevereine volk op een door erfrecht bepaalde en zogenaamd "door God gezonden" Franse vorst. Een overwinning van de democratie.

Dat is dus wat Vlaanderen heeft verworven. Wat is de volgende stap in het proces?

Er is in dit land nog steeds één overheid te veel. De federale en Vlaamse niveaus zijn concurrenten. We betekenen geen meerwaarde voor elkaar en zijn daardoor ook niet zo performant als we zouden kunnen zijn. Daarvoor hebben we veel te veel politici. Vlaanderen is met 60 procent van de bevolking te groot voor België, en België is te klein voor Vlaanderen. Daaraan moet verder worden gewerkt.

Is 11 juli een feest voor iedereen, zoals 't Stad dat ooit was?

(lacht) Het is het feest voor iedereen die in Vlaanderen mee de politieke ruimte wil vormgeven. In een democratie is het de burger die het beleid bepaalt. In de loop van de geschiedenis hebben we ontdekt dat ook de arbeiders en de vrouwen mede-eigenaars zijn van die democratie. Nu moeten we ronduit durven te stellen dat hetzelfde geldt voor mensen met een andere etnische achtergrond. Wettelijk is dat al zo, maar de tijd is rijp om dat ook in onze geesten te laten rijpen. Als de Vlaamse Beweging consequent wil zijn met zichzelf, dan moet ze dat doen.

De leeuw heeft niets te maken met de uitsluiting van bepaalde groepen in de bevolking

Dat klinkt verrassend uit de mond van een boegbeeld van die Vlaamse beweging.

Het was nota bene een conservatieve Britse premier (Benjamin Disraeli, 1804-1881, red.) die de one nation-gedachte heeft ontwikkeld. In die context is 11 juli een feestdag voor alle mensen voor wie Vlaanderen een politieke gemeenschap is. Ik voel me persoonlijk meer verbonden met Marokkanen die zich permanent hier hebben gevestigd dan met autochtone Vlamingen die pakweg naar Argentinië zijn getrokken om daar een nieuw leven op te bouwen. Waarom zou een Afrikaan geen Vlaams-nationalist kunnen zijn? En waarom zou iemand van allochtone origine geen leeuwenpin kunnen dragen? Daarom vind ik dat we die boodschap ook ongegeneerd moeten uitdragen: "Jullie zijn van harte welkom, op voorwaarde natuurlijk dat jullie ons Vlaams model willen delen, inclusief alle rechten, plichten en waarden".

Dat klinkt mooi, maar veel mensen associëren de Vlaamse Leeuw vooral met vendelzwaaien en met agressieve slogans.

De Vlaamse gedachte is in de voorbije decennia helaas gekaapt door het Vlaams Belang. Het is zoals met de reflex van Pavlov: worst heeft op zich niets te maken met een belletje, maar als je een hond telkens worst geeft als dat belletje weerklinkt, dan zet zich dat vast in zijn hersenen. We moeten proberen om die reflex om te keren. Veel mensen schrikken terug voor symbolen zoals de Vlaamse Leeuw. Terwijl dat helemaal geen racistisch symbool is, de leeuw heeft niets te maken met uitsluiting van bepaalde groepen in de bevolking. De invulling van de Vlaamse symboliek moet een democratisch proces zijn. Racisten zullen er altijd zijn, maar we mogen hen de Vlaamse agenda niet laten bepalen. Net zoals we die niet mogen laten bepalen door jihadisten of andere extremisten.  

Met andere woorden: de Vlaamse Leeuw moet uit zijn keurslijf worden bevrijd?

Wat moet ik daarop zeggen? Als we de leeuw op de vlag vervangen door een konijntje, zal dan plots iedereen zich bekeren tot een gezond Vlaams-nationalisme? Ik denk het niet. Het lijkt me vooral belangrijk dat we de hand naar elkaar uitsteken en elkaar helpen om barrières te doorbreken. Daar zijn aan alle kanten inspanningen voor nodig. Ik vind het jammer dat ik op mega-evenementen, zoals de doortocht van de Reuzen en van de Tour, zo weinig allochtonen zie. Dan denk ik: neem toch eens deel aan zulke feesten, je bent welkom! Ook 11 juli is voor mij absoluut geen blank feest. In het zogenaamde 'wij/zij-denken' staat voor mij het 'wij' niet voor de autochtonen, maar wel voor degenen die met elkaar willen samenleven. Het 'zij' staat voor degenen die dat níét willen.

Wat is de beste manier om 11 juli te vieren?

Iedereen moet dat op zijn manier doen. In Franse dorpjes staat er op le quatorze juillet een fanfare op het plein voor de mairie. Maar op andere plaatsen wordt er een academisch moment georganiseerd. Dat maakt niets uit. Het gaat erom dat we samen vieren dat ons lot verbonden is. Wat vindt u van Flamigranten, het initiatief van de groep Gentse Lente, die allochtonen wil oproepen om mee 11 juli te vieren? De naam is goed gevonden en ik vind het ook een goed idee. Ik ben het alleen niet eens met het accent dat Gentse Lente wil leggen op de meertaligheid. Het Nederlands is onze taal en de uitgelezen mogelijkheid om onze gemeenschap vorm te geven. Je hebt geen gemeenschap als je niet met elkaar kunt praten.

Lex Molenaar

In zijn rubriek 'Standpunt' schreef Lex Molenaar een reactie op het interview. Deze kan u hier lezen. 

Gepubliceerd in Gazet van Antwerpen op 11 juli 2015, hier op 13 juli 2015.

Foto: © Dirk Kerstens.

TIP: Dankzij internet kunnen wij ook veel mensen bereiken buiten de klassieke media om. Help daarbij en deel dit artikel. Gewoon op de knop hieronder drukken.