Budgettair wanbeleid fnuikt fiscale hervorming

Budgettair wanbeleid fnuikt fiscale hervorming.

Toen de Vivaldi-regering werd gevormd, kwam CD&V er inhoudelijk maar bekaaid uit. De eis dat de regering ook een meerderheid zou hebben aan Vlaamse zijde liet ze vallen en veel oranje was in het paarsgroene regeerakkoord verder ook niet te bespeuren. De twee oranje stipjes, abortuskwestie afschuiven en (stappen naar) overheveling gezondheidszorg naar de deelstaten, vervaagden intussen tot kleurloosheid.

Wat ministerportefeuilles betreft, greep CD&V wel succesrijk in de prijzenpot. Staatssecretarissen asiel worden traditioneel sterren in de populariteitspolls, binnenlandse zaken en financiën zijn als topdepartementen voer voor politieke zwaargewichten.

Asiel en migratie werd intussen echter een complete nachtmerrie, binnenlandse zaken een departement van stilstand. Dat ligt niet altijd aan onwil van betrokken excellenties maar dikwijls aan de onmacht van de CD&V om de federale coalitiecollega’s te overtuigen.

Rest financiën en de fiscale hervorming van Vincent Van Peteghem als reddingsplank. Hij bereidt zijn huiswerk keurig voor en probeert de hakken in het zand te zetten. Hij en zijn partij moeten toch iets op het conto kunnen schrijven.

De uitgangspunten ogen aantrekkelijk. In dit land van de hoogste belastingen is het zeer lovenswaardig de aanslag - geen slecht gekozen term - op de beroepsinkomsten te verminderen. We vinden elkaar op dat punt volledig.

De minister van financiën oordeelt in een krant bovendien terecht dat ook de hogere beroepsinkomens hiervan moeten kunnen genieten want ook zij betalen veel te veel belastingen. De hogere helft brengt nu zo’n 94% van de totale personenbelasting in de pot. Gekker moet het inderdaad niet worden, al vindt de linkerzijde van wel.

Van Peteghem zit met zijn plannen echter in een door Vivaldi opgezette fuik. Door het gebrek van hervormingen en het ruime uitdelen van geld combineert België de hoogste belastingaanslag met de hoogste tekorten. Het ene is erg, het andere ook; de combinatie verstikkend.

Op veel budgettaire gevoeligheid konden we Vivaldi tot nu niet betrappen maar ook onder de minimumlat ligt ergens nog de absolute pijngrens, al was het maar omdat de EU op de loer ligt. Daar schurkt België tegenaan en dus moet Van Peteghems hervorming budgetneutraal zijn, lees: elke euro belastingkorting wordt gekoppeld aan een euro belastingverhoging elders. Maar ook ‘elders’ pakt de fiscus nu al stevig door en degenen die het fiscale zwaard toch weten te ontwijken, zijn leper dan Van Peteghems plannen.

“Als iedereen gaat zeggen dit kan niet en dat kan niet, dan wordt het nul euro lastenverlaging”, reageert de minister op de storm van protest. Hij verzwijgt dat wie door zijn plannen geraakt wordt niet alleen geen verlaging mag verwachten maar wel een verhoging om de rekening te betalen.

De belastingen op arbeid moeten naar beneden - België is op dat vlak wereldkampioen - maar het is de grijpgrage overheid die bescheidener moet worden. Korting beloven aan wie ‘extreem’ te hoog belast wordt op kap van wie ‘gewoon’ te hoog belast wordt, oogst geen applaus. Ruim 40% van de rekening wordt bij de bedrijven gelegd. Mocht België voor hen een fiscaal paradijs zijn, was daar mogelijk iets voor te zeggen. Mocht!

Bovendien is die budgetneutraliteit - als de verwachte inkomsten al kloppen! - slechts een halve waarheid. De federale overheid wil in haar bevoegdheden compenseren maar de deelstaten betalen een kwart van het gelag uit hun begroting.

Van Peteghem ontkent dat niet maar wanneer ik hem naar de omvang van die factuur vraag, blijft hij vaag. “Zodra er duidelijkheid is over de besliste maatregel…”, houdt de minister de boot af in commissie. Hij beweert tot op de euro (835€) te weten wat zijn hervorming per persoon oplevert maar de impact op de deelstaten is nog onduidelijk? Kom nu. Van Peteghem kent het cijfer natuurlijk wel maar weigert het mee te delen. De Vlaamse minister van begroting Matthias Diependaele spreekt in het Vlaams Parlement over 700 mln. tegen 2027 maar blijft voorzichtig want het is “een raming op basis van de beperkte informatie die we nu hebben”. Ook op de uitdrukkelijke vraag van de deelstaatministers van financiën blijft Van Peteghem namelijk op de vlakte. Ik durf voorspellen, op basis van eigen rekenwerk, dat het voor Vlaanderen eerder 1 miljard zal worden en daarom houdt Van Peteghem de lippen op elkaar. Die federale Vincent-factuur is vervelend voor Vlaanderen maar een complete strop voor Wallonië en Brussel en dus een ‘rode’ lijn voor de PS.

De grote beginselen van Van Peteghems plannen zijn absoluut correct, de uitwerking ondergraaft het noodzakelijke draagvlak. Diepe putten aan staatsschuld graven én belastingen verminderen is een onmogelijke combinatie en dus zal Vivaldi door het falen op de ene werf ook de andere braak moeten laten liggen.

Facebook, 2 mei 2023