Aufstieg und Fall einer falschen Oppositionspartei

Op weg naar Brussel vanochtend kwam uit mijn autoradio muziek van Kurt Weil. De Klara-stem van dienst vertelde dat het uit diens Dreigroschenoper kwam terwijl ik, fout dus, meende een stukje Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny te genieten. Op tekst van Bertold Brecht gaat die opera over een paradijsstad, waar iedereen mag doen wat hem of haar prettig dunkt, een oord van ongebreideld genot. Op het einde verzinkt Mahagonny echter in chaos en de gelukszoekers verlaten het oord met de jammerklacht dat niets “hem, ons of jou” nog kan helpen. Het schoot me, een nog grotendeels slapend Brussel binnenrijdend, door het hoofd dat één en ander wel zou kunnen dienen als toepasselijke beschrijving van de sp.a-tent. Het lijkt misschien niet echt correct om de overtuigde communist Bertold Brecht hier in te zetten tegen de linkerzijde maar wellicht is het passender dan men zou denken. Lees vooral door tot het eind.

Enkele weken geleden konden de mediakoppen niet groot genoeg zijn om de heropstanding van de sp.a als relevante en scherp snijdende oppositiepartij vast te stellen dan wel te vieren. Eindelijk werden er gaten geboord in het regeringspantser en zelfs op de militaire flank. De eerste uren hebben wij daar zowaar ook rekening mee gehouden. “Je weet wat je weet maar je weet niet wat je niet weet”, zoals grote denkers te zelden opmerken. Bestaat er inderdaad zoiets als een (leger)staat binnen de (democratische) staat, die de besluitvorming achter de rug van de minister probeert te manipuleren? Steunt de belangrijkste militaire aankoop in jaren op wankele basis? Je weet maar nooit, de geschiedenis van dit soort operaties in dit land indachtig. Minister Steven Vandeput mag nog zo veel maatregelen genomen hebben om dit keer wel correct om te springen met zo’n miljardendossier, misschien heeft hij echt geen weet van een parallelle structuur die de kluit belazert. Je weet het toch maar nooit helemaal zeker. Maar ook wij hebben de trefkracht van de socialisten overschat, ja, zelfs wij. Heel even dan toch.

Wat blijkt nu het stof neerdwarrelt, na veel parlementair debat, veel mediagedruis, een intern onderzoek, een externe audit, dertien uur durende hoorzittingen met experts? De heropstanding van de sp.a komt er op neer dat die partij een mail heeft doorgeklikt naar een journalist met daarin een notaatje dat niemand in die partij heeft begrepen (of heeft willen begrijpen), evenmin als de ingeschakelde journalist. Voila, tot zo ver hét sterkste huzarenstuk waarmee de sp.a deze legislatuur op de proppen is kunnen komen.

Hét huzarenstukje van de sp.a deze legislatuur blijkt het doorklikken van een memo die de partij zelf niet begrepen heeft.

De stafchef van het leger, Marc Compernol, trok al meteen in de voormiddag van de lange hoorzittingensessie alle lucht uit de socialistische kwakkel: “Het (de nota waar de sp.a de voorbije weken zo driftig mee zwierde om aan te tonen dat de beweringen van minister Vandeput op drijfzand gebouwd waren-nvpdr) gaat niet over een studie van de levensduurverlenging (…) maar een document over de metaalmoeheid van de structuur.”

Even later kwam luitenant-kolonel Decrop weliswaar uitvoerig beargumenteren dat de levensduur van de F16’s wel degelijk lang verlengd kon worden, bovendien aan zo’n verwaarloosbare kostprijs dat je daarmee zelfs geen nieuwe gamellen kan aanschaffen. Hij bleek ’s avonds laat de enige van 16 getuigen die dat volhield. Compernol had hem eerder al indirect van antwoord gediend; Decrops overste kolonel Lettens sprak hem manifest tegen; de uit Amerika overgekomen ingenieurs van de American Air Force en Lockheed veegden met Decrops argumenten de vloer aan; kolonel Van Pee die de werkgroep leidt die het vervangingsdossier voorbereidt voor de regering zei zijn woorden te wikken maar niet te begrijpen dat een ingenieur (Decrop) zo’n rekenblunders kon maken.

(Ik heb me trouwens plaatsvervangend beschaamd gevoeld ten overstaan van die Amerikaanse delegatie, wanneer collega’s uit de oppositie tot drie keer toe dezelfde vraag stelden om die daarna samen te vatten als net het omgekeerde van wat er was geantwoord. Eén delegatielid kwam uit Texas en even vreesde ik dat die naar zijn heup zou grijpen om de zaal met een drastische ingreep uit het collectieve lijden te verlossen. Hij bleef kalm en professioneel maar ik kan me niet voorstellen dat later die avond ergens in Brussel een hotelbarkeeper geen groep Amerikanen enkele straffe whiskey’s heeft moeten inschenken.)

Eén anekdote volstaat om de sfeer bij de oppositie te tekenen. Ik kwam een collega ‘van de overkant’ ’s morgens in de wandelgangen tegen. “Ah, al wakker?”, vroeg ik want we hadden de avond daarvoor dus lang samen doorgebracht in die commissiezaal. “Jawel. Jij hebt zeker geslapen als een roos?”, antwoordde hij zurig, goed beseffend dat de hoorzitting desastreus was verlopen voor hem en zijn collega’s-tegenstanders van het beleid van Steven Vandeput.

Men zou dan denken dat die oppositie na zo’n voor hen vernietigende hoorzitting even in een afgelegen hoek de wonden likken en op zoek gaan naar een ander thema om de aandacht van die afgang af te leiden. Maar neen, masochisme bestaat in de politiek want Steven kreeg zowaar nog een karrenvracht vragen in de plenaire zitting van donderdag. Daar werden beweringen die enkele uren eerder door op één na alle experts van tafel waren geveegd op de tribune en voor de camera’s gewoon als bevestigde feiten verkocht. Je houdt het niet voor mogelijk als je het niet zelf rechtstreeks hebt meegemaakt.

Ook sp.a-voorzitter John Crombez miste de kans om even discreet uit beeld te verdwijnen. Hij aanvaardde een uitnodiging voor De Afspraak donderdagavond om daar weer De Afgang te beleven. Voorzitter John vond die ingenieurs van Lockheed geen geloofwaardige getuigen. Maar het was wel een gelekte nota van Lockheed van diezelfde ingenieurs die Crombez’ partij enkele weken geleden bevorderde tot koninginnenstuk van hun aangekondigde artillerieaanval. Lockheed is voor de voorzitter van de sp.a dus geloofwaardig als een nota van dat bedrijf kan gelekt worden met foute interpretatie door de sp.a maar niet als Lockheed komt uitleggen wat die nota echt betekent. Het werd allemaal publiek vertoond op televisie!

Enfin, Bertold Brecht dan maar weer om mee af te sluiten. In de vanmorgen een stukje gespeelde Driegroschenoper lanceerde hij zijn beroemde aanklacht: “Erst kommt das Fressen und dan kommt die Moral”. De waarheid is maar van tweede orde, hebben ook Dirk Vander Maelen en co. gedacht; laten we ons eerst vol vreten aan een vat links populisme in de hoop dat het ons wat electoraal gewicht doet winnen.

De moraal van dit verhaal die misschien beter zou onthouden worden: blijf af van thema’s waar je geen barst van begrijpt, want het zal je niet goed bekomen. Want als het over het vliegwezen gaat dan blijkt het koppel Vander Maelen/Crombez slechts sterk in één discipline, maar daarin dan wel bijzonder getalenteerd. Niemand werpt zo accuraat een boomerang weg dat die ook weer pal in het eigen gelaat terugvliegt.

Hier geplaatst op 20 april 2018. 

Foto: De Amerikaanse delegatie, hard best doende om niet naar de heup te grijpen.

TIP: Dankzij internet kunnen wij ook veel mensen bereiken buiten de klassieke media om. Help daarbij en deel dit artikel. Gewoon op de knop hieronder drukken.